زکیه ابراهیم قوچی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
غلامرضا محسن آبادی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
سید محمدرضا احتشامی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
اکبر فرقانی - استادیار گروه علوم خاک دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

به منظور مطالعه کاربرد تلفیقی کود­های شیمیایی، زیستی و دامی بر خصوصیات رشدی ذرت علوفه­ای سینگل کراس ۷۰۴، آزمایشی در سال ۱۳۹۰ در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد. تیمار­های آزمایش شامل شاهد، کود شیمیایی (۱۵۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن + ۴۰ کیلوگرم در هکتار فسفر)، کود دامی (۲۸ تن در هکتار)، کود زیستی (Pseudomonas fluorescens+Azospririllum brasilense)، ۵۰% کود شیمیایی + زیستی، ۷۵% کود شیمیایی + زیستی، ۵۰% کود شیمیایی + ۵۰% کود دامی، ۲۵% کود دامی + ۲۵% کود شیمیایی + زیستی، ۷۵% کود دامی + زیستی و ۵۰% کود دامی + زیستی بود. نتایج آزمایش نشان داد که تیمار کود شیمیایی خالص و ۵۰% کود شیمیایی + ۵۰% کود دامی از لحاظ عملکرد علوفه تر، عملکرد ماده خشک، وزن خشک برگ، ساقه، شاخص سطح برگ و سرعت رشد گیاه اختلاف معنی­داری نداشتند. عملکرد علوفه خشک تیمار­های کود شیمیایی خالص و ۵۰% کود شیمیایی + ۵۰% کود دامی به ترتیب ۱۹۲۳۵ و ۱۶۱۷۵ کیلوگرم در هکتار بود. نتایج عملکرد کیفی نیز نشان داد که بیشترین عملکرد پروتئین، عملکرد کربوهیدرات محلول در آب، خاکستر، فیبر و فیبر محلول در شوینده اسیدی از تیمار­های کود شیمیایی خالص و تیمار ۵۰% کود دامی+ ۵۰% کود شیمیایی، ۷۵% کود شیمیایی+ زیستی و ۵۰% کود شیمیایی+ زیستی حاصل شد. با توجه به نتایج این پژوهش، امکان کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی، زیستی و دامی بدون کاهش قابل ملاحظه در عملکرد کمی و کیفی وجود دارد و می­توان با کاربرد تلفیقی کود­ها، در راستای کاهش هزینه­های تولید و رفع مشکلات زیست محیطی ناشی از مصرف کود­های شیمیایی گام موثری برداشت.

آزوسپریلیوم, پروتئین, ذرت علوفه ای, سودوموناس, نیتروژن