بررسی رقابت درون و برون گونه ای در اجتماع گندم (Triticum aesticium ) و یولاف وحشی (Avena fatua) با استفاده از مدل عکس عملکرد و شاخص های رقابتی

به منظور بررسی رقابت درون و برون گونه ای در اجتماع گندم و یولاف وحشی با استفاده از مدل های عکس عملکرد و شاخص های رقابتی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد. فاکتور اول شامل چهار سطح تراکم گندم (صفر، ۲، ۵ و ۸ بوته در گلدان) و فاکتور دوم شامل چهار سطح تراکم یولاف وحشی (صفر، ۲، ۵ و ۸ بوته در گلدان) بود. بذرهای گندم و یولاف وحشی بر اساس تیمارهای آزمایشی در داخل گلدان ها کاشته شدند و سپس گلدان ها در مزرعه (فضای باز) قرار گرفتند. ضریب رقابت برون گونه ای یولاف وحشی روی گندم به مراتب بیشتر از ضریب رقابت برون گونه ای گندم روی یولاف وحشی بود. گندم و یولاف وحشی از اثرات رقابت درون گونه ای کمتری نسبت به اثرات رقابت برون گونه ای برخوردار بودند. همچنین، بوته های گندم نسبت به یولاف وحشی به رقابت درون گونه ای حساسیت بیشتری نشان دادند. قابلیت رقابت نسبی در گندم پایین تر از یولاف وحشی بود و این امر حاکی از آن بود که یک بوته گندم بیشتر از اینکه تحت تاثیر رقابت بوته های گندم قرار گیرد، از رقابت بوته های یولاف وحشی متاثر شده است. عملکرد نسبی در نسبت های مخلوط مورد مطالعه در حدود یک و کمتر از آن بود و نشان داد که یولاف وحشی و گندم بر سر منابع مشترکی با هم رقابت می کنند. با بررسی ضریب ازدحام نسبی این دو گونه نسبت به یکدیگر مشخص شد که یولاف وحشی رقیب قوی تری نسبت به گندم است. اثرات رقابت نسبی نیز مشخص کرد که توان رقابتی یولاف وحشی از لحاظ عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب ۴۸/۳ و ۹/۲ برابر توان رقابتی گندم می باشد.

Keywords:

تداخل , عملکرد , قابلیت رقابت نسبی , گندم , یولاف وحشی