سعید نواب پور - استادیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

برگ جو زراعی (لاین L۱۹۱۱) در زمان حداکثر رشد رویشی (کد GS۵۹ راهنمای زیداکس) با استفاده از غلظت های اسید آبسیزیک (صفر، ۵۰، ۲۰۰ و۸۰۰ میکرومولار) محلول پاشی شد. آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه وارویک انگلستان در سال ۲۰۰۳ میلادی انجام شد. نمونه­برداری از برگ تیمار شده در زمان های ۵، ۱۰، ۲۰ و ۴۰ ساعت پس از محلول پاشی انجام شد. برای هر یک از زمان های مزبور میزان رادیکال های سوپر اکسید و پر اکسید هیدروژن، فعالیت آنزیم های دخیل در سیستم دفاعی شامل سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز، اسکوربیک پراکسیداز و گلوتاتیون ردوکتاز اندازه­گیری و مقادیر عوامل دخیل در سیستم دفاعی غیر آنزیمی شامل اسکوربات، آلفا توکوفرول و کاروتنوئیدها تعیین و میزان سطح اکسیداسیون سلولی با انجام سنجش تیوباربیتوریک اندزه­گیری شد. نتایج نشان داد که حداکثر میزان رادیکال های سوپر اکسید و پراکسید هیدروژن ۱۰ ساعت پس از اعمال محلول پاشی اسید آبسیزیک حاصل شد و پس از آن در مراحل ۲۰ و ۴۰ ساعت روند کاهشی ملاحظه شد. در تمام مراحل نمونه­برداری، غلظت ۸۰۰ میکرومولار اسید آبسیزیک بیشترین مقدار رادیکال های مزبور را ایجاد کرد. در مورد کلیه آنزیم های مورد مطالعه علیرغم تفاوت های جزئی، اسید آبسیزیک تاثیر معنی­داری بر میزان فعالیت و سنتز عوامل آنزیمی و غیرآنزیمی نسبت به شاهد نشان داد. میزان سطح اکسیداسیون سلولی نیز تحت تاثیر غلظت هایABA طی مراحل نمونه­برداری به طور چشمگیری افزایش یافت. به طور کلی، نتایج این مطالعه نشان داد که غلظت های پایین ABA به ویژه ۵۰ میکرومول، ضمن افزایش سطح متعادلی از رادیکال های اکسیژن، منجر به تحریک سیستم دفاعی آنزیمی و غیر آنزیمی شده و بدین وسیله گیاه از بروز تنش اکسیداتیو و خسارات مربوطه مصون می ماند.

آنزیمهای آنتی اکسیدان, اسید آبسیزیک, جو زراعی, سیستم دفاعی غیر آنزیمی