زینب دلفان - کارشناسی ارشد، گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران
غزاله کوچک زاده - استادیار، گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران

امروزه پیدایش نانو­فناوری و سنتز نانو ذرات پیشرفت­های زیادی را برای بشر به همراه داشته است ولی این فناوری بایستی از لحاظ ایمنی مورد توجه قرار گیرد. در این میان سنتز سبز نانو ذرات به دلیل سازگاری با محیط زیست، غیر سمی­بودن و تولید کم هزینه گسترش یافته است، زیرا گیاهان توانایی بسیار خوبی برای کاهش یون­های فلزی و سنتز نانوذرات دارند. در پژوهش حاضر، شرایط بهینه­ی لازم برای سنتز سبز نانو ذرات نقره با استفاده از عصاره گیاه خوراکی دارویی Falcaria vulgaris Bernh. (غازیاقی  )و اثر آنتی اکسیدانی عصاره و نانو ذره­ی حاصل از آن بررسی شده است. در این پژوهش نخست اندام هوایی گیاه قبل از مرحله گلدهی در اواخر اردیبهشت ۹۸ از دشت­های جنوب خرم­آباد جمع­آوری و در سایه خشک شد. پس از تهیه عصاره آبی گیاه به روش خیساندن، پارامترهای موثر در سنتز نانو ذرات نقره مانند pH، غلظت نیترات نقره، غلظت عصاره، دما و زمان بررسی شد. نتایج نشان داد شرایط بهینه­ سنتز سبز نانو ذرات نقره شامل غلظت mM ۸ نیترات نقره، ۱۱=pH، حجم ml ۴ عصاره، دمای Cº ۴۰ در مدت min ۱۲۰ است. تشکیل نانو ذرات نقره توسط روش­های ماورابنفش- مرئی، پراش پرتو ایکس و مادون قرمز تایید شد. بررسی ریخت­شناسی نانو ذرات حاصل شکل کروی با اندازه ذرات nm ۲۹-۱۶ را نشان داد. ارزیابی خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره آبی و نانوذره­ی سنتز شده با روش متداول DPPH انجام شد. بیشترین خاصیت مهارکنندگی رادیکال آزاد در حلال آب با غلظت μl/ml ۵/۱۲ عصاره و نانو ذره نسبت به اسید­اسکوربیک بود. در نهایت می­توان نتیجه گرفت وجود ترکیبات شیمیایی مختلف که باعث فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره شده است توانایی عصاره و نانو ذره­ حاصل را به عنوان یک منبع آنتی اکسیدان طبیعی بیان می­کند.

آنتی اکسیدان, خرم آباد, غازیاقی, نانو ذرات سبز نقره