رضا دهقانی بیدگلی - گروه مرتع وآبخیز دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کاشان

تنش های محیطی جزء مهم ترین عوامل کاهش عملکرد گیاهان دارویی به شمار می روند و استفاده از مواد تنظیم کننده رشد گیاهان نظیر باکتری های محرک رشد می تواند راهکاری برای کاهش اثرات تنش شوری باشد. عوامل محیطی از یک سو باعث تغییراتی در رشد گیاهان دارویی و از طرف دیگر موجب تغییر در مقدار و کیفیت مواد موثره آن ها نظیر آلکالوئیدها، گلیکوزیدها، استروئیدها و روغن های فرار (اسانس ها) می گردند. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با ۱۲ تیمار در ۴ تکرار در گلخانه دانشگاه کاشان انجام شد. عامل اول تنش شوری بود ۳ سطح شوری ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میلی مولار بود که تیمارهای شوری پس از اسقرار کامل پایه های کشت شده انجام گرفت. عامل دوم سویه باکتری محرک رشد در چهار سطح شامل شاهد (صفر) و افزودن ۱۰-۱۰، ۸-۱۰ و ۶-۱۰ مولار به خاک گلدان ها به صورت محلول قبل از اعمال تنش شوری بود. از نتایج بدست آمده مشخص شد که استفاده از ماده تنظیم کننده رشد گیاهی (باکتری محرک رشد) برای حفظ عملکرد اقتصادی گیاهان تحت تنش ضروری و قابل توجیه است. نتایج نشان داد که افزایش تنش شوری تاثیر معنی داری در کاهش پارامترهای رشد شامل وزن خشک، طول ریشه، ارتفاع گیاه و عملکرد اسانس داشت. براساس نتایج، درصد اسانس با افزایش سطح شوری، افزایش معنی داری را در سطح یک درصد نشان داد؛ به طوری که درصد اسانس از ۴۵/۰ در تیمار شوری ۲۵ میلی مولار به ۹۶/۰ در تیمار ۱۰۰ میلی مولار و استفاده از غلظت ۸-۱۰ مولار باکتری رسید.

اسانس, باکتری محرک رشد, به لیمو, تنش شوری, وزن خشک