مینا جم زاد - گروه شیمی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مریم کمری بید کرپه - گروه شیمی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
فرشته نادری - گروه شیمی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده: استفاده از گیاهان و ترکیبات فعال موجود در آنها، برای سنتز نانوذرات فلزی، اخیرا مورد توجه محققین قرار گرفته است. در این تحقیق اندام هوائی گیاه "خرفه" یا "پرپهن" (Portulaca oleracea L.) از خانواده پروتولاکاسه۱ قبل از مرحله گلدهی واز شهرستان رودسر واقع در استان گیلان در خرداد ماه ۱۳۹۶ جمع آوری و برای تهیه عصاره آبی گیاه از روش خیساندن گرم استفاده گردید. عصاره آبی حاصل از اندام هوائی گیاه (برگ و ساقه) و محلول کلرید آهن (III) تحت شرایط دمای °C۷۰ و زمان ۵/۳ ساعت، نانوذرات اکسید آهن با اندازه میانگین nm ۹۰ به روش همرسوبی۲ سنتزگردید. تشکیل نانو ذرات اکسیدآهن با استفاده از تکنیکهای ماوراء بنفش-مرئی(UV-Visible)، مادون قرمز(FT-IR) و پراش پرتو ایکس (XRD) مورد تائید قرار گرفت. جذب مشاهده شده در طول موج nm ۲۸ در طیف ماورائ بنفش-مرئی دلیلی بر تشکیل نانوذرات بوده و طیف مادون قرمز حضور ترکیبات آلی در اطراف نانوذرات را نشان داد. نتایج حاصل از پراش پرتو ایکس، تشکیل نانوذرات را بصورت فاز هماتیت (α-Fe۲O۳) و در ابعاد نانو تائید کرد. تصویر میکروسکوپ الکترونی پیمایشی (SEM) و طیف سنجی پراش انرژی پرتو ایکس(EDX) تشکیل و خلوص نانوذرات را تائید کرده و تصویر میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM)، اشکال مکعبی و شبه کروی نانوذرات تشکیل شده رانشان داد. نانوذرات تشکیل شده بدلیل تحت پوشش قرار گرفتن بوسیله ترکیبات آلی موجود در عصاره، از پایداری خوبی برخوردار بوده و مجتمع نیستند و همچنین وجود این ترکیبات در اطراف نانوذرات، می تواند باعث بهبود عملکرد آنها در جذب برخی آلاینده های محیط زیست گردد.

عصاره آبی, گیاه خرفه( .Portulaca oleraceae L), نانوذرات اکسید آهن