خاطره نوبهاران - خاکشناسی، دانشجوی دانشگاه علوم تحقیقات تهران
شهلا محمودی - خاکشناسی، دانشگاه علوم تحقیقات تهران
سید علی ابطحی - هیئت علمی بخش علوم خاک

در زمینه تغییرات کاربری اراضی مطالعات نسبتا زیادی در ایران انجام شده، که اغلب بر جنبه های منفی این پدیده تاکید داشته اند. در این تحقیق با استفاده از تصاویر ماهواره لندست سال های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۴ و ۲۰۱۸، تغییرات کاربری و پوشش اراضی درمنطقه مرودشت استان فارس مورد بررسی قرار گرفته است. از امکانات مدل زنجیره مارکف در محیط IDRISI Andes V.۱۵ استفاده شده و شرایط کاربری و پوشش اراضی برای سال ۲۰۳۲ پیش بینی شده است. نتایج این پژوهش نشان داد حدود ۱۹۶۰۰۰ هکتار، معادل %۹۱ از اراضی کاربری کشاورزی داشته و مراتع، اراضی بایر و مناطق مسکونی به ترتیب با ۹/۴، ۷/۲ و ۶/۱ درصد در رتبه های بعدی قرار دارند، که مجموعا بیش از ۲۰۰۰۰ هکتار از سطوح اراضی منطقه را در بر می گیرند. طی یک دوره ۲۸ ساله که از سال ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۱۸را شامل شده، سطوح اراضی کشاورزی و مراتع همواره با کاهش حدود ۹ درصدی همراه بوده است. این در حالی است که اراضی بایر و مناطق مسکونی افزایش سطح داشته اند. بطوری که سطح اراضی بایر از ۷/۲ درصد به ۲۹/۱۱ درصد افزایش یافته است. بطور کلی، نتایج این تحقیق نشان دهنده این است که در دراز مدت سطح اراضی کشاورزی در حال کاهش و اراضی بایر در حال افزایش می باشد؛ بنابراین برنامه های مدیریتی فوری برای جلوگیری از تخریب اراضی کشاورزی ضرروری است.

تغییر کاربری اراضی, تصاویر ماهواره لندست, دشت مرودشت استان فارس, زنجیره مارکف