مهناز کشمیری - دانشگاه فردوسی مشهد
محمدحسین محمودی قرایی - دانشگاه فردوسی مشهد
سیدرضا موسوی حرمی - دانشگاه فردوسی مشهد
اسداله محبوبی - دانشگاه فردوسی مشهد

سازند شوریجه (ژوراسیک پسین- کرتاسه پیشین)، در شرق حوضه رسوبی کپهداغ، از رخسارههای آواری تشکیل شده و افزون بر آن، خاک دیرینه از نوع کلسی­سول نیز در این سازند شناسایی شده است. کلسیسولهای برش قرقره دارای شکل­های درشت­ریختار و ریزریختار ویژهای هستند به طوری که وجود غالب ریز بافت بتا بیانگر فعالیت ریزجانداران در تشکیل کالکریتهای این برش است. خاک­های دیرینه این برش در معرض فرآیندهای حفاری موجودات، سیمانی­شدن و پیریتی شدن قرار گرفتهاند. فشار دی اکسید کربن دیرینه در این برش ۱۰/۲۲۳۷ تا ppmv ۰۸/۲۹۸۱ اندازه­گیری شدهاست که حدود ۹۹/۷ تا ۶۵/۱۰ برابر مقدار کنونی است و با مقادیر مدلسازی شده برای این زمان همخوانی دارد. افزون بر فعالیتهای زیست­زا، نوسان­های سطح ایستابی در پهنه مخلوط نقش مهمی در تشکیل خاک­های دیرینه کلکریتی سازند شوریجه در برش قرقره داشتهاند.

paleosol, Shurijeh Formation, Cretaceous, calcisol., خاک دیرینه؛ کلسی سول؛ نوسان های سطح ایستابی؛ سازند شوریجه؛ حوضه رسوبی کپه داغ.