بررسی شرایط دمایی، خاستگاه بیسموت و سازوکار روبش طلا توسط فاز بیسموتی در کانسار طلای آتش انبار (جنوب قزوین)

بر پایه مدلسازی­های ترمودینامیکی انجام شده، عناصر گوگرد دوست با نرخ ذوب پایین چون بیسموت نقش مهمی در روبش عناصر گرانبها (مانند طلا، نقره و عناصر گروه پلاتین) از سیال گرمابی دارند که به عنوان مدل روبشی بیسموت مایع (LBCM) مطرح شده است. در این پژوهش، ترکیب شیمیایی کانه سولفوسالتی فریبرجیت، سولفیدهای بیسموت و ذرات طلای آزاد (با اندازه ۲۰ تا ۱۰۰ میکرون) در رگه کوارتز- سولفید برشی کانسار طلای آتش انبار (جنوب قزوین)، به عنوان پر عیارترین رگه طلا-بیسموت این ذخیره بررسی شده است. بر اساس زمین­دماسنجی فهلور و محاسبه نسبت­های مولی Ag/(Ag+Cu) و Zn/(Zn+Fe) در ترکیب فریبرجیت­ها، دمای ۲۰۰ تا C° ۲۵۰ برای کانه­سازی بدست آمد. بر پایه بررسی­های، خاستگاه بیسموت در رگه­های چندفلزی کانسار آتش انبار، پلاژیوکلازهای موجود در سنگ میزبان داسیت پورفیری بوده که طی دگرسانی به مجموعه کائولینیت±سریسیت، عنصر بیسموت از ترکیب آن آزاد شده است. نتایج نشان می­دهد که واکنش­های اکسایش-سولفیدزدایی سیال گرمابی توسط دولومیت­های آهن­دار باطله (به عنوان عامل اکسیدی و فاز میانگیری پایدار) موجب ناپایداری کمپلکس­های Bi۲S۲(OH)۲ و HBi۲S۴– و تبدیل Bi۳+ به Bi۰ شده که طی آن، الکترون­های آزاد شده از این فرایند باعث تبدیل یون Au+ (طلای نامرئی) به Au۰ (طلای آزاد) و جذب ذرات طلا توسط ذرات بیسموت شده­اند.    

Keywords:

mineral chemistry , Au-scavenging by Bi , native gold , bisulfide complexes , Atash-Anbar. , شیمی کانی ها , روبش طلا توسط بیسموت , طلای آزاد , کمپلکس های بی سولفیدی , آتش انبار.