سمانه امان آبادی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی گروه خاک شناسی;شناسی
محمد حسین محمدی - گروه خاک شناسی;شناسی دانشگاه زنجان
محمد حسن مسیح آبادی - استادیار پژوهشی؛موسسه تحقیقات خاک و آب

اندازهگیری مستقیم منحنی مشخصه آب خاک به دلیل تغییرپذیری مکانی و زمانی زیاد خصوصیات هیدرولیکی، کاری دشوار و پرهزینه است، لذا تخمین منحنی مشخصه آب خاک با استفاده از ویژگیهای زودیافت پایهای خاک مورد توجه واقع شده است. در این پژوهش، از دادههای پراکنش اندازهای ذرات ۱۲ نمونه خاک پایگاه اطلاعات دادهای UNSODA برای مقایسه مدلهای پارامتریک مقیاسگذاری شده و نرم افزار ROSETTA استفاده شد. نتایج نشان داد که منحنی مشخصه آب خاک را میتوان با استفاده از دادههای منحنی پراکنش اندازهای ذرات خاک برآورد نمود و عملکرد نسبی (RI) برآورد منحنی مشخصه آب خاک با استفاده از مدل پارامتریک مقیاسگذاری شده ۳/۵۰% بیشتر از نرم افزار ROSETTA میباشد. همچنین به دلیل عملکرد مستقل از دادههای آزمایشگاهی و عدم نیاز به پارامترهای تجربی در روش مقیاسگذاری، استفاده از این روش نسبت به نرم افزار ROSETTA مناسبتر است. نتایج مقایسه آماری مدل مقیاسگذاری شده نشان داد که این روش بهترین برازش را بر دادههای تجربی دارد. همچنین در مدل پارامتریک مقیاسگذاری، در مکشهای بالا (رطوبت کم) و خشک شدن خاک، برآورد منحنی مشخصه آب خاک عملکرد نسبی بهتری نسبت به نرمافزار ROSETTA نشان میدهد، بنابراین میتوان از این روش برای برنامهریزی آبیاری استفاده نمود. روش مقیاسگذاری نشان داد که با استفاده از درصد ذرات شن، سیلت و رس میتوان منحنی مشخصه آب خاک را با دقت برآورد کرد، به دلیل تغییرپذیری مکانی- زمانی نسبتا ثابت درصد ذرات شن، سیلت و رس میتوان از روش مقیاسگذاری در مقیاسهای مطالعاتی بزرگ استفاده نمود.

دادههای پراکنش اندازهای ذرات, عملکرد نسبی مدل, پایگاه اطلاعات داده ای UNSODA, نرم افزار ROSETTA