عطاله کاویان - دانشیار؛ گروه مهندسی آبخیزداری؛ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری؛ ساری؛ ایران
مازیار محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد؛ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری؛ ساری؛ ایران
مقدسه فلاح - دانش آموخته کارشناسی ارشد؛ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری؛ ساری؛ ایران
لیلا غلامی - استادیار؛ گروه مهندسی آبخیزداری؛ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری؛ ساری؛ ایران

شیب رواناب و هدر رفت خاک از اساسی­ ترین معضلات زیست محیطی، کشاورزی و تولید غذا در جهان است که اثرات مخربی بر اکوسیستم­ های طبیعی و تحت مدیریت انسان دارد. یکی از مهم­ترین عوامل کنترل­ کننده رواناب و هم­چنین فرسایش استفاده از خاک پوش ­­های آلی و غیرآلی است که نقش مهمی در مهار رواناب و یا هدر رفت خاک دارند. از این رو در این تحقیق، به­ منظور بررسی تغییرات زمان شروع و ضریب رواناب از یک نوع خاک پوش آلی (کاه گندم) در شرایط آزمایشگاهی استفاده شد. آزمایش­ ها با استفاده از شبیه ساز باران، در شیب ۳۰ درصد و مقیاس کرت ۰/۵ مترمربع و سه تکرار، با دو درصد پوشش ۵۰ و ۹۰ درصد و شدت ­های بارش ۵۰ و ۱۰۰ میلی­متر بر ساعت، به ­مدت ۱۰ دقیقه انجام گرفت و سپس مقادیر زمان شروع و ضریب رواناب اندازه­ گیری شدند. نتایج نشان داد که در دو شدت ۵۰ و ۱۰۰ میلی­متر بر ساعت این تیمار حفاظتی توانست زمان شروع و ضریب رواناب به­ ترتیب افزایش و کاهش دهد و پوشش ۹۰ درصد بیش­ترین تاثیر در افزایش زمان شروع رواناب و کاهش ضریب رواناب داشت. درصد افزایش زمان شروع رواناب در شدت های ۵۰ و ۱۰۰ میلی­متر بر ساعت (پوشش ۹۰ درصد) به­ ترتیب ۱۰۲/۳۷ و ۷۰/۸۰ درصد بود. درصد کاهش ضریب رواناب در شدت­ های ۵۰ و ۱۰۰ میلی­متر بر ساعت (پوشش ۹۰ درصد) نیز به­ ترتیب ۳۶/۵۸ و ۲۷/۳۱ درصد بود. اثر متغیرهای شدت و تیمار حفاظتی به­ جز اثر توامان شدت × تیمار حفاظتی بر ضریب رواناب بر سایر مولفه ها معنی­ دار ارزیابی شد.

افزودنی های خاک, حفاظت خاک, زمان شروع رواناب, شبیه ساز باران