منصوره بایرام - کارشناسی ارشد؛ گروه مهندسی آب؛ دانشکده کشاورزی؛ دانشگاه بوعلی سینا؛ همدان؛ ایران
امید بهمنی - استادیار؛ گروه مهندسی آب؛ دانشکده کشاورزی؛ دانشگاه بوعلی سینا؛ همدان؛ ایران

ارزیابی کمی تراکم خاک به منظور بهبود روش­های مدیریتی کشاورزی و کاهش مشکلات ناشی از تراکم در محیط زیست و تولید محصول ضروری است و عواملی از قبیل میزان تراکم، نوع خاک (درصد رس و پلاستیسیته) و وضعیت رطوبت تاثیر به سزایی در تراکم خاک دارند. این پژوهش، به منظور بررسی تاثیر نوع خاک و تراکم بر روی منحنی مشخصه رطوبتی در قالب طرح آزمایشی فاکتوریل بر پایه بلوک کاملا تصادفی به اجرا درآمد و ۲۷ تیمار تهیه گردید. تیمار ها شامل سه نوع خاک رسی، لوم رسی، لوم شنی که تحت سه نوع تراکم اصلاح شده، استاندارد و کاهشی قرار گرفتند و این تراکم­ها در سه شرایط رطوبتی ۲ درصد رطوبت کم تر از رطوبت بهینه (خشک)، رطوبت بهینه و ۲ درصد رطوبت بیش تر از رطوبت بهینه (مرطوب) انجام شد و نمونه دست نخورده هم به عنوان شاهد تهیه گردید. مقایسه میانگین ها توسط آزمون دانکن صورت گرفت و تجزیه آماری داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SAS انجام شد. نتایج نشان داد که در تمامی پتانسیل­ها تاثیر نوع خاک بر نگه­داشت آب در خاک در سطح یک درصد معنی دار شد که نشان­دهنده تاثیر نوع خاک و افزایش رس و پلاستیسته بر میزان نگه­داشت آب می­باشد. هم چنین بر اساس نتایج نوع خاک، رطوبت و شرایط تراکم موجب افزایش اثر تراکم و همچنین افزایش تراکم به طور میانگین موجب افزایش مقدار آب نگه­داری شده در خاک و تغییر خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی خاک گردید. در مجموع منحنی مشخصه رطوبتی به طور معنی­داری با افزایش تراکم تغییر کرد. 

پلاستیسیته, رطوبت, مکش, نگه داشت آب در خاک