نجمه خدادادی - دانشجوی کارشناسی ارشد؛ گروه مهندسی علوم خاک؛ دانشکده کشاورزی؛ دانشگاه شهرکرد؛ شهرکرد؛ ایران
شجاع قربانی دشتکی - دانشیار؛گروه علوم خاک؛ دانشکده کشاورزی؛ دانشگاه شهرکرد؛ شهرکرد؛ ایران
شهرام کیانی - استادیار؛گروه علوم خاک؛ دانشکده کشاورزی؛ دانشگاه شهرکرد؛ شهرکرد؛ ایران

رشدروزافزون جمعیت وافزایش فعالیت­های کشاورزی و صنعتی از یکسو و خشکسالی­های پیدرپی، حفاظت بیشتر از منابع آب و خاک را اجتناب ناپذیر نموده است. این مهم موجب شده است که از آب­های با کیفیت نامناسب برای آبیاری زمین­های کشاورزی استفاده شود. هدف از این پژوهش بررسی اثر آبیاری با پسابهای­ شهری و صنعتی و آب رودخانه بر برخی ویژگی­های فیزیکی خاک بود. بدین منظور، این پژوهش در زمین­های کشاورزی منطقه زرین­شهر واقع در شهرستان لنجان که تحت آبیاری با پسابهای شهری، صنعتی (هرکدام به مدت ۸ سال) و آب رودخانه (۲۰ سال) قرار داشتند انجام شد. پس از بررسی دقیق برای هر یک از تیمارهای ذکر شده در ۴ تکرار از هر زمین نمونههای خاک تهیه شده و ویژگی­های فیزیکی اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد آبیاری با پسابهای شهری و صنعتی موجب افزایش جرم ویژه ظاهری از ۳/۱ گرم بر سانتی­متر مکعب (در تیمار آبیاری با آب رودخانه) به ۶/۱ و ۷/۱ گرم بر سانتی­متر مکعب شد. پسآبیاری موجب افزایش پایداری خاکدانه­ها به مقادیر ۶۷/۰ و ۶۹/۰ میلیمتر در پسابهای شهری و صنعتی نسبت به تیمار آب رودخانه (۲۷/۰ میلیمتر) شد. کاهش هدایت هیدرولیکی خاک و نفوذپذیری و دوکوهانه شدن منحنی رطوبتی خاک از جمله دیگر واکنشهای ویژگی­های فیزیکی خاک به استفاده از پسابهای شهری و صنعتی بود. نتایج این پژوهش نشان داد پسآبیاری بر ویژگی­های فیزیکی یاد شده اثر منفی داشته و موجب تغییر در توزیع اندازه منافذ شدند از این نظر پیشنهاد میشود به هنگام استفاده درازمدت از پساب­ها تاثیر آن بر ویژگی­های فیزیکی خاک پایش گردد.

پساب شهری, پساب صنعتی, ویژگی های فیزیکی خاک