راضیه آقاجانی - دانشجوی کارشناسی ارشد؛ گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی؛ دانشگاه تربیت مدرس؛ تهران؛ ایران
مهدی همایی - استاد گروه خاکشناسی؛ دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس؛ تهران؛ ایران
محمد بای بوردی - استاد گروه خاکشناسی؛ دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس؛ تهران؛ ایران

بخش وسیعی از کشور پهناور ایران به دلیل واقع شدن در منطقه خشک و نیمه خشک، با کمبود آب رو به رو است. در این مناطق، نه تنها منابع آب محدودترند، بلکه عوامل جوی موثر بر تبخیر با شدت بیشتری اعمال می شوند. هدف از این پژوهش، شبیه سازی تبخیر غیرماندگار از سطح خاک بدون پوشش، با استفاده از مدل پارامتریک پیشنهادی Zarei و همکاران (۲۰۰۹)، در شرایط متغیر رطوبتی بود. شرایط رطوبتی شامل حضور یا عدم حضور زهکش، وجود لایه غیر قابل نفوذ و سطوح مختلف ایستابی در اعماق ۷۵، ۱۰۰، ۱۲۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ سانتی متر بودند. بدین منظور، لایسیمترهایی از خاک با این ویژگی ها تهیه شدند و مقدار تبخیر به روش وزنی سه بار در روز در آنها اندازه گیری شد. سپس، مقدار تبخیر با استفاده از مدل پارامتریک پیشنهادی Zarei و همکاران، به صورت تابعی از افت سطح ایستابی برآورد شد. ارزیابی مدل نشان داد که بیشترین (۸/۹۸) و کمترین (۸/۸۴) کارایی، به ترتیب مربوط به سطوح ایستابی ۱۵۰ و ۷۵ سانتی متر است. نتایج نشان داد که همبستگی مناسبی میان پیش بینی های نظری با اندازه گیری ها وجود دارد، لیکن نتایج حاصل از مدل اندکی کمتر از مقادیر واقعی است. کم برآوردی مدل را می توان به تبخیر ناشی از حرکت رو به بالای آب به صورت بخار، به هم خوردن ساختمان خاک در اثر کوبیدن آن و خطای اندازه گیری با ترازو نسبت داد. 

تبخیر غیر ماندگار, سطح ایستابی, مدل کمپبل