علی وفایی نجار - دکترای تخصصی مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، مرکز تحقیقات مدیریت و عوامل اجتماعی موثر بر سلامت,دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
علی اصغر رضایی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
حبیب الله اسماعیلی - دکترای تخصصی آمار زیستی و اپیدمیولوژی، مرکز تحقیقات مدیریت و عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
میترا دوگونچی - دانشجوی دکترای آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
الهه هوشمند - دکترای تخصصی مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، مرکز تحقیقات مدیریت و عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

مقدمه: پزشکی تدافعی، تصمیم گیری های درمان پزشکان است به منظور محدود کردن خطاهای پزشکی که می تواند عواقبی را به لحاظ کیفیت مراقبت افراد و بهره وری از منابع محدود سلامت در پی داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی علل بروز این پدیده و ارائه راهکارهایی برای کاهش آن از دیدگاه دست یاران تخصصی دانشگاه علوم پزشکی مشهد می باشد. روش: این مطالعه توصیفی - تحلیلی است که در بین تمام دست یاران تخصصی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال ۹۳ انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. داده های پرسشنامه در نرم افزار spss۲۰ جمع آوری گردید و با استفاده از آمارهای توصیفی و تحلیلی شامل آزمون های کروسکال والیس و من ویتنی در سطح معنی داری ۰.۰۵ و در قسمت سوالات باز با استفاده از تحلیل محتوا آنالیز شد. یافته ها: بیشترین علت بروز پزشکی تدافعی "برای جلوگیری از مورد دادخواهی قرار گرفتن و اقدام قضایی از طرف بیماران "(۲/۸۷%) و کمترین علت انجام دادن پزشکی تدافعی نداشتن بیمه مسئولیت و جلوگیری ریسک از دست رفتن سرمایه پزشک، آموزش تدافعی عمل کردن پزشک در اقدامات درمانی – تشخیصی برای بیمار (۷/۴۳%) گزارش شده است. شرکت کنندگان در این پژوهش ۶ راهکار کلی برای کاهش پزشکی تدافعی ارائه دادند که شامل: اعمال حمایت های قانونی از پزشکان (۴۶.۲ درصد)، طب مبتنی بر شواهد (۱۹.۸ درصد)، ایجاد پایگاه اطلاعاتی داده های بیمار (۱۹.۸ درصد)، آشناسازی جامعه با مفهوم پزشکی تدافعی (۱۶.۵درصد)، تقویت کار گروهی (۱۳.۲ درصد) و اصلاح شیوه برخورد با شکایات (۹.۹ درصد) است. نتیجه گیری: نتایج حاکی است پزشکی تدافعی در دست یاران تخصصی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بالا و رایج است، در این راستا لذا پیشنهاد میشود آموزشهای مرتبط با رفع این پدیده و هدایت به سمت ابعاد مثبت آن به پزشکان داده شود. هم چنین رفتارهای پزشکی تدافعی به طور قابل توجهی با اقدامات کاملا ساده کاهش می یابند.

پزشکی تدافعی, خطاهای پزشکی, دست یاران تخصصی