امیر اشکان نصیری پور - گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
خلیل علی محمد زاده - گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
پوران رئیسی - گروه تحلیل، تحقیق، اطلاعات و آمار، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
مهرنوش جعفری - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، رودهن، ایران

مقدمه: یکی از مهم ترین مسئولیت های مدیریت منابع انسانی، حفظ کارکنان توانمند به منظور ایجاد موفقیت سازمان ها و استفاده بهینه از آنهاست. نظر به اهمیت و حساسیت دانشگاه بعنوان محلی برای آموزش و پرورش نیروی انسانی تحصیل کرده، این پژوهش به بررسی ارتباط بین سلامت سازمانی و مولفه های تشکیل دهنده آن و تعهد کارکنان در واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی پرداخته است.روش پژوهش: این مطالعه از نوع همبستگی بوده و در سال ۱۳۹۰ انجام پذیرفت. ۹۰ نفر از کارکنان غیر هیات علمی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی به شیوه طبقه ای از دانشکده ها و حوزه ستاد دانشگاه به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه تعهد سازمانی پورتر و پرسشنامه پژوهشگر ساخته سلامت سازمانی بود. داده ها از طریق مکاتبه رسمی با واحدهای مورد مطالعه و به شکل خود ایفا جمع آوری شد. در تحلیل داده ها از میانگین و انحراف معیار توزیع فراوانی برای توصیف و از ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی همبستگی نمرات سلامت سازمانی و تعهد کارکنان بهره گیری شد. هم چنین آنالیز واریانس، آزمونt  مستقل و تحلیل رگرسیون بکار گرفته شدند.یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمره سلامت سازمانی ۳۸.۱۳±۱۷۸.۸۵ (۶۷ درصد) و در مورد تعهد کارکنان ۲۹.۵۶±۱۴۵.۱۶ (۶۶ درصد) بود. وضعیت سلامت سازمانی و تعهد کارکنان در واحدهای زیر مجموعه سازمان مورد مطالعه تفاوت معنی داری نداشت. بین کلیه ابعاد سلامت سازمانی یعنی یگانگی نهادی  r۱ = ۰.۶۵۷، مراعات r۲ = ۰.۴۶۴، ساخت دهی r۳=۰.۶۴۰ ، حمایت منابع r۴ = ۰.۵۶۶، بانک اطلاعاتی  r۵ = ۰.۳۶۲و روحیه r۶ = ۰.۶۲۵ با تعهد سازمانی کارکنان همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده شد (P<۰.۰۰۱). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد سلامت سازمانی قابلیت تبیین تعهد کارکنان را به میزان ۵۵.۶ درصد دارد (F=۱۷.۳ , df = ۶ , P<۰.۰۱). موثرترین مولفه پیش بینی کننده، یگانگی نهادی با بتای ۰۳۳۵/۰ و ۰۰۱/۰P < بوده است. دومین مولفه موثر بر تعهد سازمانی روحیه بود ( =۰.۳۰۶β و(P=۰.۰۵.نتیجه گیری: با توجه به رابطه معنی دار بین سلامت سازمانی و تعهد کارکنان، تلاش در جهت سالم سازی سازمان از طریق ایجاد یگانگی نهادی با اقداماتی از قبیل حمایت از کارکنان در رویارویی با مشکلات محیطی و تقدیر از ایده های خلاق و هم چنین تقویت روحیه آنان با تدابیری چون ایجاد جو صمیمی، توام با تشریک مساعی و احترام و پرهیز از تبعیض می تواند نقش موثری در افزایش تعهد سازمانی کارکنان داشته باشد.

سلامت سازمانی, تعهد, کارکنان, دانشگاه