شهین یاراحمدی
خلیل علی محمدزاده
محمد مهدی گویا
سید عبدالمجید بحرینیان
علی اکبر حقدوست
علیرضا مهدوی هزاوه
بهرام دلگشایی

مقدمه :  عقب ماندگی ذهنی مهمترین عارضه درمان دیررس بیماران مبتلا به کمکاری مادرزادی تیرویید است. تشخیص زودرس و درمان بهنگام و مناسب نقش بسیار مهمی در پیشگیری از بروز این عارضه دارد. اجرای برنامه ملی غربالگری کمکاری مادزادی تیرویید نوزادان، پیشگیری بروز عقب ماندگی ذهنی در مبتلایان را در پی دارد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثربخشی اجرای این برنامه در کشور بود. روش پژوهش: ضریب هوشی ۳۲ بیمار شناسایی شده در برنامه غربالگری نوزادان با ۳۵ کودک سالم مقایسه شد. نمونه ها از نظر سن(۵-۴ ساله) جنس و طبقه اجتماعی یکسان بودند. ضریب هوشی نمونه ها با استفاده از دو آزمون روان شناسی (گودیناف و مازهای پرتئوس) متناسب با سن آنان ارزیابی شد. میانگین ضریب هوشی حاصل از دو آزمون، در دو گروه، مقایسه؛ و نمره های حفظ شده ضریب هوشی در بیماران نیز محاسبه شد. یافته ها: قد، وزن و ضریب هوشی در گروه مورد (۱۹.۳ + ۱۰۵) و گروه شاهد (۱۹.۴ + ۱۱۱) نشان داد که تفاوت معنی داری بین آن ها وجود ندارد. هیچ یک از نمونه های مورد استفاده در گروه ها ضریب هوشی مساوی و یا کمتر از ۷۰ که نشان دهنده ی عقب ماندگی ذهنی است، نداشتند. همچنین در سال ۱۳۸۷ با شناسایی ۲۷۴۵ بیمار و درمان موفق آنان ۹۸۸۲۰ نمره ضریب هوشی حفظ شده است. نتیجه گیری: اجرای برنامه ملی غربالگری بیماری کمکاری مادرزادی تیرویید نوزادان اثربخش است و با حفظ ضریب هوشی طبیعی در کلیه بیماران تحت درمان، از بروز عقب ماندگی ذهنی و همچنین اختلال در رشد و نمو آنان پیشگیری می کند.

برنامه ملی غربالگری نوزادان, ضریب هوشی, کم کاری مادرزادی تیرویید, عقب ماندگی ذهنی