محمدجواد موحدی - محقق پست دکتری دانشگاه اصفهان

اتانازی، از جمله مسائل مطرح در مراقبت­های پایان حیات است. بسیاری از انسان­ها خواهان آن هستند که در پایان عمر خود، درد و رنجی نبینند و سربار دیگر اعضای خانواده خویش نباشند. در کنار این افراد، پزشکان زیادی می­کوشند تا مرگ راحت و آرامی برای آن ها مهیا کنند. اکنون بعضی از اشکال اتانازی، در شماری از کشورهای جهان به صورت قانونی در حال انجام­اند یا روند قانونی شدن را طی می کنند؛ البته اتانازی مخالفان بسیار جدی­ای نیز دارد. در میان بررسی­های پزشکی، فقهی، حقوقی و غیره، تحلیل اخلاقی اتانازی جایگاه ویژه ای دارد. این مقاله، اتانازی را از منظر وظیفه­گرایی شهودباور، با توجه به پاره­ای از مهم ترین اصول و مبانی اخلاقی دیوید راس که یکی از تاثیرگذارترین فیلسوفان در حوزه اخلاق است، مورد مداقه قرار داده است تا روایی انواع مختلف آن را بررسی کند؛ اصولی نظیر وفاداری، نیکوکاری، خوداصلاح­گری و صدمه نزدن به دیگران در نگاه راس، از مهم ترین اصول معارض اتانازی هستند. در این بررسی نشان داده شده که صرفا اتانازی منفعل داوطلبانه و تجویز دارو برای تسکین درد را می­توان بر پایه اصول و مبانی وظیفه­گرایی شهودباور مجاز دانست.

وظیفه گرایی, اتانازی, شهود, دیوید راس