سعید اعظمی - دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی sa.azamy@gmail.com
علیرضا مقدس - استادیار دانشگاه علامه طباطبایی Dr_moghaddas@yahoo.com
فاطمه همتی - دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی عمومی hemati_fateme@yahoo.com
آمنه احمدی - دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی sh.azamy@gmail.com

پژوهش حاضر با هدف تعیین و مقایسه­ی تاثیر توانبخشی شناختی رایانه­یار با داروی روان محرک در بهبود توانایی برنامه­ریزی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی انجام شد. طرح پژوهش آینده نگر از نوع پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری با دو گروه آزمایشی است. ۲۳ کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی به شیوه نمونه­گیری در دسترس و بر طبق ملاک­های ورود و خروج انتخاب و بر اساس شدت اختلال همتا شده و به طور تصادفی در دو گروه داروی روان محرک (۱۱ نفر) و توانبخشی شناختی رایانه­یار (۱۲ نفر) گمارده شدند. ابزارهای پژوهش شامل آزمون برج لندن، پرسشنامه (SNAP-IV)، فرم کوتاه آزمون هوش تجدید نظر شده کودکان وکسلر و پرسشنامه علائم مرضی کودکان (CSI-۴) بود. برای تحلیل داده­ها از آزمون تحلیل ورایانس چند متغیری اندازه­گیری مکرر، تحلیل واریانس آمیخته و آزمون­های متعاقب آن استفاده شد. توانبخشی شناختی رایانه­یار منجر به تغییرات موثر و ماندگاری در عملکرد آزمودنی­ها در متغیر توانایی برنامه­ریزی شد. بعلاوه، با وجود بیشتر و ماندگارتر بودن تغییرات حاصل شده در گروه توانبخشی شناختی رایانه­یار نسبت به گروه داروی روان محرک، این تغییرات به لحاظ آماری معنادار نشد. به طور کلی، هر دو درمان در بهبود کارکرد اجرایی توانایی برنامه­ریزی موثر بودند، بنابراین توانبخشی شناختی رایانه­یار را می­توان به عنوان جایگزین داروی روان محرک بکار برد.  

واژگان کلیدی: توانایی برنامه ریزی, توانبخشی شناختی رایانه یار, داروی روان محرک, اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی