اسماعیل حقیقی - دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه تبریز، گروه جغرافیای طبیعی
محمدحسین قلی زاده - استادیار گروه آب و هواشناسی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان
مهدی دوستکامیان - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه زنجان، گروه جغرافیای طبیعی
فاطمه قادری - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه تبریز، گروه جغرافیای طبیعی

هدف از این مطالعه واکاوی وردشهای جوی بارشهای بهاری فراگیر ایران طی نیم قرن اخیر است. بدین منظور دادههای بارش روزانه ۲۸۳ ایستگاه سینوپتیکی طی دوره آماری ۱۹۶۱ تا ۲۰۱۰ از سازمان هواشناسی کشور استخراج و مرتب شد. پس از استخراج بارشهای روزانه فصل بهار (فروردین، اردیبهشت، و خرداد)، به منظور شناسایی الگوهای بارش فراگیر، دادههای فشار سطح زمین از پایگاه داده مرکز ملی پیشبینی محیطی و مرکز ملی پژوهشهای جوی استخراج شد. سپس با اجرای تحلیل خوشهای بر روی دادههای فشار سطح زمین الگوهای همدید بارشهای فراگیر بهاره شناسایی، بررسی، و تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر آن است که بارشهای بهاره، ضمن برخورداری از افتوخیز روزانه، ضریب تغییرات مکانی بسیار زیادی دارند؛ در این بین، به سمت ماه خرداد این تغییرات چشمگیرتر خواهد بود. نتایج حاصل از واکاوی وردشهای جوی بارشهای بهاری فراگیر ایران نشان داد که چهار الگوی کمفشار عربستان- کمفشار ایران مرکزی، کمفشار اروپا- کمفشار سودان، کمفشار خلیج فارس- پرفشار سیبری، و الگوی چندهستهای کمفشار خاورمیانه بیشترین نقش را در بارشهای بهاری فراگیر ایران ایفا میکنند.

بارش فراگیر بهاره, شار رطوبت, جبههزایی, آب قابل بارش, همگرایی و واگرایی