مدل‎سازی تغییرات پوشش سرزمین شهرستان تبریز با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و زنجیره مارکف

هدف از پژوهش پیش رو، مدل­سازی تغییرات کاربری اراضی شهرستان تبریز برای سال­های ۱۳۹۵ و ۱۴۰۰ با استفاده از مدل­ساز تغییر سرزمین (LCM) در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی است. برای این کار، تجزیه‎وتحلیل و بارزسازی تغییرات کاربری­ها، به‎کمک سه دوره از تصاویر ماهواره لندست مربوط به سال­های ۱۳۶۷، ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰ انجام گرفت و نقشه­های پوشش اراضی جداگانه‎ای برای هر سال تهیه شد. مدل­سازی پتانسیل انتقال، به‎کمک الگوریتم پرسپترون چندلایه شبکه عصبی مصنوعی با استفاده از شش متغیر مستقل صورت پذیرفت و میزان تخصیص تغییرات کاربری­ها به همدیگر، به‎روش زنجیره مارکف مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که در کل دوره مورد بررسی، یعنی بین سال­های ۱۳۶۷ تا ۱۳۹۰، حدود ۵۱۹۵ هکتار به وسعت مناطق شهری و مسکونی افزوده شده است که اراضی مرتعی به‎ویژه مراتع درجه یک، اراضی کشاورزی و درنهایت اراضی بایر و شوره­زار، به‎ترتیب با مساحت ۳۴۸۸، ۱۰۰۷ و ۴۸۴ هکتار تبدیل اراضی، بیشترین سهم را در افزایش وسعت اراضی شهری و مسکونی داشته­اند. نتایج پیش­بینی پوشش اراضی نیز نشان داد که میزان توسعه و رشد شهری تبریز تا سال ۱۳۹۵ مساحتی برابر با ۱۰۳۷ هکتار و تا سال ۱۴۰۰ حدود ۲۰۳۳ هکتار خواهد بود.  

Keywords:

تبریز , زنجیره مارکف , شبکه عصبی مصنوعی , مدل­سازی تغییر سرزمین (LCM)