حدیث گل محمدیان - کارشناس ارشد هواشناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

نوار همگرایی درون­گرمسیری­ (ITCZ) درگذر فصل دارای جابه‎جایی نصف­النهاری است. تغییر موقعیت ITCZ روی موقعیت نوار پرارتفاع جنب­ گرمسیری (STH) اثر ­می­گذارد. هدف پژوهش، بررسی نوسان اقلیمی در فارس با مطالعه موقعیت پرارتفاع جنب گرمسیری است. داده­های ماهانه ارتفاع ژئوپتانسیل سطح ۵۰۰ میلی­بار، از تحلیل مجدد NCEP به‎دست آمد و نصف­النهار E°۵/۵۲ در نظر گرفته شد. با مشاهده سری نقشه­های ۵۰۰ میلی­باری و توجه به امواج غربی و STH، تراز ارتفاعی ۵۸۴۰ متر، به‎منزله مرز شمالی نوار پرارتفاع جنب­ گرمسیری (NBSTH) مد نظر قرار گرفت و سری زمانی ماهانه موقعیت NBSTH به‎کمک برنامه‎نویسی در GrADS ساخته شد. نتایج نشان داد موقعیت NBSTH به اندازه ۷/۲ به‎سمت عرض­های جغرافیایی شمالی­تر جابه‎جا شده است، بنابراین سیگنال نوسان اقلیمی در منطقه مشخص شد. این مسئله موجب افزایش دوره حاکمیت STH و کاهش دوره فصل بارش می‎شود. موقعیت و جابه‎جایی NBSTH بیش از اینکه بر میزان بارش موثر باشد، روی طول فصل بارش اثر دارد. زمانی­که موقعیت NBSTH از عرض جغرافیایی ایستگاه پایین­تر رود، فصل بارش آن ایستگاه آغاز خواهد شد و زمانی پایان می­پذیرد که تحت تاثیر پرارتفاع جنب گرمسیری (NBSTH) باشد. نتایج نشان داد طول فصل بارش در آباده شش ماه و نیم، شیراز شش ماه و در لار پنج ماه در سال است.

جابه‎جایی نصف النهاری, فارس, مرز شمالی پرارتفاع جنب گرمسیری (NBSTH), نوسان اقلیمی