شناسایی تغییرات ارتفاع ژئوپتانسیل، تاوایی و فشار تراز دریای الگوهای گردش جوی غالب موثر بر اقلیم ایران‎زمین

برای انجام این پژوهش، از داده‎های میانگین روزانه فشار تراز دریا (SLP)، مولفه مداری باد (UWND)، مولفه نصف‎النهاری باد (VWND) و ارتفاع ژئوپتانسیل (HGT) مربوط به پایگاه داده NCEP / NCAR طی بازه زمانی ۲۰۱۳- ۱۹۶۰ استفاده شد. به‎کمک آزمون من کندال، وردایی میانگین وزنی ارتفاع ژئوپتانسیل، چرخندگی و فشار تراز دریای کرنل فعالیت سامانه ها در سطح اطمینان ۹۵درصد آزمون شد. برای برآورد میزان تغییرات، از تخمین‎گر شیب سن بهره گرفته شده است. یافته ها نشان داد که بیشترین وردایی در ترازهای ۵۰۰ و ۷۰۰ هکتوپاسکال رخنمود داشته است. افزایش فشار تراز دریا و ارتفاع ژئوپتانسیل روی سامانه های چرخندی سودان و منطقه مدیترانه ، به‎ویژه در فصول بارشی ایران‎زمین (پاییز و زمستان) کاهش کنش چرخندی سامانه ها و کاهش شیو فشار و در نهایت کاهش ناپایداری و بارش در منطقه را درپی خواهد داشت. همچنین در فصل گرم سال (تابستان و بهار) کاهش چرخندگی، افزایش فشار تراز دریا و ارتفاع ژئوپتانسیل، به کاهش بارش ها و افزایش پایداری منجر خواهد شد.

Keywords:

ارتفاع ژئوپتانسیل , ایران , تغییرات تاوایی , سامانه های همدید , فشار تراز دریا