اباذر اسمعلی عوری - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه محقق اردبیلی
محمد گلشن - دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
کیوان خرمی - کارشناس ارشد آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

مدیریت منابع آب در مناطق خشک و نیمهخشک برای تامین نیاز آبی ساکنان از اهمیت بسیاری برخوردار است. احداث سدهای زیرزمینی در این مناطق یکی از روشهای مدیریتی ‎است. حوضه آبخیز دوست بیگلو در استان اردبیل با دارابودن مساحت ۷۴۶۱ کیلومتر مربع در اقلیم نیمهخشک کشور واقع شده است. در این تحقیق برای تعیین اولیه مناطق مستعد احداث سد زیرزمینی از روشهای منطق بولین و منطق فازی استفاده شد. بدین منظور، از معیارهای توپوگرافی، زمینشناسی، کاربری اراضی، گسل، و قنات در این روشها استفاده شد. نقشههای بهدست آمده نشان داد مناطق جنوب شرقی و شمال غربی حوضه برای احداث سد زیرزمینی بدون محدودیت اند. پس از تعیین مناطق مستعد، با توجه به نقشههای تهیه شده، ۳۶ محور مناسب برای احداث سد زیرزمینی در تنگه‎های مناسب انتخاب شد و با درنظرگرفتن معیارهای اصلی محور سد، مخزن سد، آب،و اقتصادی- اجتماعی با استفاده از روش AHPمحورهای انتخابی اولویتبندی شد. نرخ سازگاری برای روش AHPمعادل ۰۳/۰ به‎دست آمد که پذیرفتنی است. نتایج اولویت‎بندی سدهای انتخابی در این مناطق نشان داد که معیار اصلی آب بهترتیب با وزن ۱۱/۰ و ۱۰۴/۰ برای زیرمعیارهای کمیت و کیفیت آب اهمیت فراوانی در اولویتبندی محورهای انتخابی دارد.

تحلیل سلسله مراتبی, سدزیرزمینی, مکانیابی, منطق بولین, منطق فازی