وحید امینی پارسا - دانشجوی دکتری برنامه ریزی محیط زیست دانشگاه تهران
اطهره نژادی - دکتری برنامه ریزی محیط زیست دانشگاه تهران

بررسی تغییرات پویای کاربری و پوشش زمین مناطق حفاظتشده در مدیریت و پایداری اکوسیستمهای طبیعی اهمیت بسزایی دارد.  هدف از این تحقیق بررسی تغییرات کاربری و پوشش زمین منطقه حفاظتشده دیزمار در گذشته و، به تبع آن، پیشبینی الگوی فضایی ساختار سرزمین در آینده نزدیک است. بدین منظور، نقشههای کاربری زمین برای سالهای ۱۹۸۹، ۲۰۰۰، و ۲۰۱۳ با استفاده از فنون دورسنجی از تصاویر ماهوارهای TM، ETM+، و OLI استخراج شد. مدل تلفیقی CA-Markov به منظور پیشبینی تغییرات آتی در سال ۲۰۳۷ به کار گرفته شد. صحت مدل پیشبینی با مقایسه نقشه کاربری شبیهسازیشده و واقعی سال ۲۰۱۳ از طریق محاسبه ضریب کاپا ارزیابی شد؛ مقدار همه آمارههای کاپا بالای ۹/۰ به دست آمد؛ این مقدار مبین اعتبار نتایج مدلسازی است. نتایج نشاندهنده کاهش ۱۱۱۷۳.۳۶ هکتاری مساحت جنگلها در برابر افزایش ۱۰۲۰۰.۸ و ۹۷۲.۵۵ هکتاری زمینهای بایر (مرتع) و کشاورزی از سال ۱۹۸۹ تا ۲۰۱۳ است. در صورت تغییرنیافتن برنامههای حفاظتی و مدیریتی در منطقه، این روند تغییرات در آینده ادامه خواهد داشت و بسیاری از پهنههای ارزشمند جنگلهای باقیمانده از بین خواهد رفت. نتایج این تحقیق در بازنگری رهیافتهای مدیریتی و حفاظتی منطقه موثر است و سیاستگذاران و برنامهریزان را به سمت حفاظت پایدارتر منطقه سوق دهد.

بررسی تغییرات, جنگلزدایی, مناطق حفاظتشده, منطقه ارسباران, CA-Markov