فاطمه کعب اصل - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی واحد گچساران، دانشگاه آزاد اسلامی، گچساران. ایران.
نوازالله فرهادی - استاد یار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

شخصیت به عنوان مهمترین عنصر داستانی از گذشته تا به حال دارای دگرگونی های مهمی از نظر ویژگی ها و نحوه معرفی در داستان شده است. در ادبیات پس از مشروطه، داستان کوتاه با حضور شخصیت های واقعی و نه قهرمانان افسانه ای شکل گرفت و نویسنده­ ها اشخاص داستان  خود را از میان مردم عادی برگزیدند و دگرگونی مهمی در داستان­ پردازی پدید آوردند. در این­ پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شد، سه داستان میرزا، ویلان الدوله و آفتاب لب بام از نظر شخصیت ­پردازی مورد بررسی قرارگرفت. با بررسی این داستان ها، به این ­نتیجه رسیدیم که علوی و جمال زاده شخصیت ها را به واسطه توصیف معرفی ­کرده ­اند ولی آل­احمد از تکنیک های دیگری همچون کنش و گفت­وگو استفاده می­کند. همچنین شخصیت های آل­ احمد برای خواننده آشنا تر از شخصیت های علوی و جمال­زاده هستند. علوی شخصیتی سیاسی خلق­ کرده­ است که دارای پیچیدگی رفتاری است و از نوع تیپیک محسوب می ­شود، ویلان الدوله جمال زاده را هم می­ توان نمادی از افراد آواره و سربار دانست، اما شخصیت های آل­ احمد ساده هستند. نتیجه دیگر این است که شخصیت میرزا و شخصیت های آل احمد به جز مادر خانواده ایستاست ولی ویلان الدله جمال زاده و مادر داستان جلال پویا هستند.

عنصر, شخصیت, داستان, میرزا, ویلان الدوله, آفتاب لب بام, شخصیت پردازی