محدثه حدادی - کارشناسی ارشد مترجمی زبان عربی، دانشگاه کاشان، اصفهان، ایران
علی نجفی ایوکی - دانشیار، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کاشان، اصفهان، ایران
محسن سیفی - استادیار، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کاشان، اصفهان، ایران

در همه زبان­های دنیا، واژگان و تعابیر دال بر مفهوم ناخوشایند و غیرمودبانه وجود دارد که در اصطلاح به آن ها «تابوهای زبانی» یا «دش واژه­ها» گفته می­شود که عموما از کاربست آشکار و مستقیم آن خودداری می­شود. بررسی سریال مختارنامه، نشانگر کاربرد تعداد قابل توجهی از این تابوها است. در پرتو این مساله آنچه برای نویسندگان این مقاله مهم بوده، آن است که در گام نخست به شناسایی و استخراج تعابیر موردنظر در سریال یادشده بپردازند و در گام بعدی با رویکرد کیفی و روش توصیفی- تحلیلی از شگردهای به کارگرفته شده در ترجمه این دست تعابیر به زبان عربی پرده بردارد و با نقد و بررسی برابر تابوهای فارسی در دوبله عربی سریال به ارزیابی نقاط قوت و ضعف ترجمه بپردازد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که ترجمه تابوهای به کار رفته در سریال مورد مطالعه با مهم­ترین استراتژی­های زبانی در ساخت حسن تعبیر از جمله استلزام معنایی، گسترش معنایی، مجاز، حذف، کم­گفت، مضاعف­سازی، تضاد یا تناقض و ترجمه تحت اللفظی یا معنایی، قابل تعریف، قالب بندی و بازشناسایی هستند. همچنین بهره­گیری از شیوه کم گفت و تضاد به ترتیب، پربسامدترین و کم­بسامدترین استراتژی در ترجمه سریال مورد مطالعه بوده است.

دوبله, تابو, سریال مختارنامه, حسن تعبیر