محمد باقر سعیدی روشن - عضو هیئت علمی و مدیرگروه علوم قرآنی موسسه پژوهشی حوزه و دانشگاه.

معناشناسی و تفسیر اجتهادی قرآن کریم از کجا آغاز می شود و چه فرایندی را طی می کند؟ این مقال در پاسخ به این پرسش بر آن است که شناخت هسته های اولیه معنا از واژگان جستجو می شود که موجد متن آنها را گزینش نموده و پیام خود را در ترکیب ساختاری عبارات ویژه جای داده است. ملاحظه ویژگی های ادبی، دلالی و سیاق ترکیبی جمله، مرحله ای دیگر است. نگاه پیوستاری به متن قرآن و نیز سنت معصوم(علیه السلام)، همچنین نظر داشت زمینه پیدایش متن و دانش های عصری گام بعدی است. اینها همه فراهم کننده شرایط بیرونی معنا در ذهن خواننده متن و بازنمود اراده مولف، اقتضائات متن و زمینه معنایی و مانند اینهاست. اما این اندیشه و تدبر خواننده و قدرت اجتهاد و تفقه دینی اوست که به نوبه خود در چگونگی کشف معنا اثرگذار است و به عنوان آخرین گام در معناشناسی محسوب می گردد.

متن, معنا, تفسیر, زمینه, تدبر