محمدباقر حبی - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا...(عج) مرکز تحقیقات علوم رفتاری

پارادایم، هسته ی اصلی و زیرساخت نظریه های علمی است. هر اندازه که یک نظریه از پارادایم متقن و جامع تری برخوردار باشد، می تواند در عمل به موفقیت های بیشتری دست یابد. این مطلب در تمامی علوم قابل بررسی و تایید است و در علوم انسانی و به خصوص در علوم رفتاری و روان شناسی، از وضوح بیشتری برخوردار است. برای تبیین چگونگی ارتباط مفاهیم پایه و مفروضات متافیزیکی با تغییر و تحولات انجام شده در نظریه های روان شناختی و مدل های سلامت روانی، مناسب است مدل های سلامت روانی را از منظر مبانی نظری شان بازبینی کنیم. در این مقاله از مجموع مدل هایی که در سلامت روانی ارائه شده است، سه مدل عمده ی زیستی (طبی)، زیستی روانی اجتماعی (مدل سیستمی) و مدل ارتقا را انتخاب و مبانی هستی شناسانه، انسان شناسانه، معرفت شناسانه و روش شناسانه ی آنها را به اجمال بررسی کرده ایم. با تحلیل تاریخچه و هم چنین مبانی نظری نظریه های علمی موجود، می توان به سیر تحولات این نظریه ها پی برد و به چشم انداز گسترده تری از سلامت روانی دست یافت.

پارادایم, مدل, سلامت روانی, مفاهیم پایه, مفروضات متافیزیکی, نظریه پردازی