علی مصطفی تهرانی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج
محمد ترحمی - کارشناس ارشد علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سمنان
مسلم مظفری - کارشناس ارشد علوم مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سمنان
احمد رحمانی - کارشناسی ارشد علوم دامی، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج
افشین همتی - کارشناسی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج

با توجه به کیفیت پایین علوفه مراتع و محدودیت جذب عناصر مغذی در خاک های سمنان، محتوای عناصر معدنی در علوفه مراتع این استان به نظر نمی رسد که بتواند نیاز گوسفندان عشایری سمنان را برای عملکرد مطلوب تامین کند. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی وضعیت عناصر معدنی پرمصرف و کممصرف در مراتع ییلاقی و تعیین مکمل مناسب برای گوسفندان چراکننده عشایری استان سمنان اجرا گردید. از شش مرتع ییلاقی عمده استان سمنان ، تعداد ۸ گونه گیاهی خوش خوراک غالب به طور تصادفی نمونه برداری شده و در مجموع ۴۳ نمونه از نظر عناصر معدنی تغذیه ای با روش های آزمایشگاهی استاندارد مورد اندازه گیری قرار گرفت. در مراتع مورد بررسی به ترتیب میانگین مقادیر ۶/۹۹، ۱/۵، ۱/۴۴، ۱۰/۸۶، ۱/۵۴، ۶/۳۲ و ۲/۳۰ گرم در کیلوگرم برای عناصرپرمصرف کلسیم، فسفر، منیزیم، پتاسیم، سدیم، کلر وگوگرد و میانگین مقادیر ۵۱۲/۷، ۶/۴۹، ۲۵/۷۳، ۴۴/۱۹، ۳/۱۹، ۰/۱۴۷، ۰/۰۳۲و ۰/۱۷۵ میلی گرم در کیلوگرم برای عناصر کم مصرف آهن، مس، روی، مس، منگنز، مولیبدن، کبالت، سلنیم و ید به دست آمد که کمبود ید و سلنیم را نسبت به احتیاجات گوسفند در شرایط نگهداری و کمبود فسفر، روی، کبالت، سلنیم و ید را نسبت به احتیاجات گوسفند در شرایط تولیدی نشان داد. در مقایسه بین مناطق مرتعی، تفاوت معنی داری از نظر غلظت کلر و آهن، و همچنین در مقایسه بین گونه های مرتعی، تفاوت معنی داری در غلظت همه عناصر پرمصرف و کم مصرف مورد آزمون مشاهده شد .(P<۰/۰۵) در مجموع نتایج نشان داد که علوفه های مراتع ییلاقی سمنان به تنهایی جوابگوی احتیاجات عناصر معدنی گوسفندان عشایری در فصل چرای تابستانه نبوده و افزودن مکملهای حاوی عناصر فسفر، مس، روی، کبالت، سلنیم و ید به جیره گوسفندان عشایری توصیه می شود.

مواد معدنی، علوفه مرتعی، فصل ییلاق، گوسفند عشایری، سمنان