لباس متحدالشکل: بازنمایی قدرت و مدرنیته (دوران پهلوی اول)

هدف: دولت پهلوی اول، به موازات تاسیس نهادهای نظامی، اداری، و آموزشی مدرن، نظام پوشاک متحدالشکل (یونیفرم) را در ابعاد گسترده برای مردان و تا حدودی زنان، در ایران اعمال کرد. این نظام پوشاک بازنمود سلطه ی ساختار قدرت بر متن زندگی مردم بوده است، و از ابزارهای مهم دولت برای کنترل ملت، و ساخت جامعه ای مدرن، منضبط، و مطیع. هدف این نوشتار روشن شدن کارکرد این گونه قواعد دستوری پوشاک، و اقبال آن ها در پذیرش از جانب جامعه است؛ قواعدی که امروز نیز، از ابزارهای اعمال سیاست های ایدئولوژیک، و مبنای مناقشات عمده ی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در ایران است.روش تحقیق: این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که کارکردهای نظام پوشاک متحدالشکل برای دولت پهلوی اول چه بود؟ بدین منظور، با روش تحلیل محتوای کیفی متون تاریخی این دوران، و پس از مرور پیشینه ی لباس متحدالشکل در دوران قاجار، به جریان اعمال این سیاست پوشاک در دوران پهلوی اول می پردازد، و رابطه ی آن را با اندیشه ی ناسیونالیسم این دوران و فرآیند ساخت دولت-ملت نوین ایرانی بررسی می کند.یافته ها و دستاوردها: یونیفرم مظهر نظم و پویایی مدرن، زیباشناسی مدرن، و بازتاب جامعه ای منضبط، آموزش دیده، و متعهد به ساختار قدرت بوده است. پژوهش حاضر ابعاد سیاسی-اجتماعی و زیباشناختی نظام پوشاک متحدالشکل را به تصویر می کشد.

Keywords:

«لباس متحدالشکل» , «نهادهای مدرن» , «زیباشناسی نظم» , «ناسیونالیسم» , «جامعه ی انضباطی»