سیروس نصراله زاده - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

مقاله حاضر در خصوص یکی از کتیبه های خصوصی به خط و زبان پهلوی ساسانی در هند است. کتیبه های دوره ساسانی به دو گروه قابل تقسیم هستند. یکی کتیبه های سلطنتی و بزرگان به الفبای کتیبه ای یا منفصل که بیشتر مربوط به نیمه نخست شاهنشاهی ساسانی هستند و گروه دیگر کتیبه های خصوصی، مزارنوشته و وقفی و یادگارنوشته، که به خط پهلوی ساسانی متصل نوشته شده اند و مربوط به اواخر دوره ساسانی و سده های نخستین اسلامی در ایران است. اهمیت این کتیبه در این است که متعلق به مسیحیان ایرانی است که به جهت فعالیت های اقتصادی و تجاری به جنوب هند رفته اند. به واقع، اینان نخستین مهاجران ایرانی به هند قبل از مهاجرت زردشتیان هستند. اهمیت دیگر این کتیبه سه زبانه بودن آن است و نشان می دهد که اجتماعات زردشتی و مسلمان نیز در جنوب هند و در شهر کولم با هم می زیسته اند. این کتیبه سند وقف زمینی به مسیحیان ایرانی از سوی شاه هندی این منطقه است که مربوط به حدود آغاز قرن نهم میلادی است. 

کتیبه, پهلوی ساسانی, هند, مسیحیت نستوری, کلیسای شرق, لوح مسی کیلون, کوفی, فارسیهودی