اثربخشی دوره های آموزش محیط زیست بر سطح دانش، نگرش و مهارت محیط زیست: دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی وتوانبخشی

سابقه و هدف: بخش عمده مشکلات موجود در محیط زیست، ریشه در نبود آگاهی لازم و ضعف فرهنگی در زمینه ارتباط انسان و طبیعت دارد، در واقع نوعی مشکل فرهنگی محسوب می ­­شود. از آنجا که نهادینه کردن آموزش و فرهنگ محیط زیستی از زمان کودکی آغاز می­ شود، بنابراین دوره رسمی پیش دبستان می ­تواند یکی از مهمترین دوره­ های سرمایه­ گذاری آموزشی و فرهنگی در زمینه محیط زیست باشد. لذا هدف پژوهش حاضر، نیازسنجی و بررسی تاثیر دوره­های آموزشی بر سطح نگرش، دانش و مهارت ­های محیط زیستی دانشجویان رشته ­ی رشد و پرورش کودکان پیش دبستان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی بعنوان پیشگامان آموزش حفظ محیط زیست به کودکان پیش دبستانی است. مواد و روش ­ها: برای دستیابی به هدف فوق، ۵۵ نفر از دانشجویان دو ترم آخر رشته ­ی رشد و پرورش کودکان پیش دبستان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در سال تحصیلی ۹۷-۹۶ به روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شدند. در این بررسی سه پرسشنامه ۱۴ سوالی جهت سنجش سطح نگرش، دانش و مهارت نسبت به محیط زیست و مباحث مرتبط مورد استفاده قرار گرفت. داده­ ها با استفاده از آزمون t دو نمونه وابسته در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. جهت سطح بندی نمره نهایی پاسخ دهندگان از روش منطق ۲۵ درصد ریاضی استفاده شد. نتایج و بحث: روایی ابزارهای مورد استفاده از طریق روایی محتوا و با دو سنجه روایی محتوا (CVI) و نسبت روایی محتوا (CVR)، و پایایی آن­ها با استفاده از ضریب آلفای کرنباخ (همسانی درونی) و ضریب همبستگی درون طبقاتی (پایایی در طول زمان) مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج به ­دست آمده هر سه ابزار از روایی محتوای قابل قبول ، همسانی درونی و پایایی در طول زمان برخوردار بودند. مقادیر آلفای کرنباخ سه ابزار سنجش نگرش، دانش و مهارت به ترتیب برابر ۰.۷۰۲، ۰.۸۸۱ و ۰.۹۵۱ و مقادیر ضریب همبستگی درون طبقاتی سه ابزار به ترتیب برابر ۰.۶۶۵، ۰.۷۲۱و ۰.۷۳۴ به ­دست آمد. با توجه به نتایج به­ دست آمده برگزاری دوره آموزشی موجب تغییر نگرش (۱۵.۲=Eta۲= ۲.۳۹، ۰.۰۲۳=p،, t)، بالابردن دانش (۷/۸۴= Eta۲=۱۳.۳۱، ۰.۰۰۱>p، ,t) و افزایش سطح مهارت (۸/۵۹=Eta۲=۶.۹۰، ۰.۰۰۱>p، , t) آزمودنی ­ها شد. بر اساس نتایج توصیفی مشخص شد که قبل از مداخله ۴۵.۵ درصد آزمودنی ها نگرش بالا و بعد از مداخله ۷۵.۸درصد نگرش بالایی در خصوص محیط زیست داشتند.  همچنین، قبل از مداخله سطح دانش ۶۰.۷ درصد آزمودنی­ ها در سطح پائین تا پائین-پائین در حالی­که بعد از مداخله سطح دانش ۸۴.۸ درصد آزمودنی­ها در سطح بالا بود. در نهایت، قبل از مداخله سطح مهارت ۳۶.۶ درصد آزمودنی­ ها در سطح بالا در حالی که  بعد از مداخله سطح مهارت ۸۷.۹ درصد در سطح بالا بود. نتیجه ­گیری: بر اساس یافته­ های به ­دست آمده مشخص شد که برگزاری دوره آموزشی بیشترین تاثیر را به ترتیب بر افزایش سطح دانش نسبت به محیط زیست، و بعد از آن افزایش سطح مهارت و در نهایت تغییر نگرش داشته است. یافته­ های تحقیق حاضر نشان داد که برگزاری دوره ­های آموزش محیط زیست باعث بهبود سطح نگرش، دانش و مهارت دانشجویان می­ شود.

Keywords:

دانش , نگرش , مهارت , محیط زیست , دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی