پریا برومندی - گروه مهندسی شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مسجد سلیمان، مسجد سلیمان، ایران
یوسف رشیدی - گروه فناوری محیط زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

سابقه و هدف : ذرات معلق موجود در هوا شاخص مهمی در کیفیت هوای خارجی است. غلظت های بالای این ذرات منجر به بسیاری از مشکلات بهداشتی می شود. تماس با آلودگی ناشی از هواویزهای زیستی تقریبا در زندگی شهری در سراسر جهان اجتناب ناپذیر است. حضور میکروارگانیسم های بیماری زا در ذرات گردوغبار منجر به بیماری های دستگاه تنفسی، آسم و ذات الریه می شود. جمعیت میکروبی موجود در ذرات گردوغبار در روزهای عادی و روزهای غباری و نیز تطابق بین افزایش ذرات PM۱۰ و افزایش جمعیت میکروبی در این تحقیق بررسی شده است.  مواد و روش ها: نمونه برداری توسط نمونه بردار میکروبی هوا ۱ و در ارتفاع ۵/۱ الی ۲ متری از سطح زمین با جریان  L/min۳/۱۴ و به مدت ۵ دقیقه انجام شد. شناسایی جمعیت میکروبی با رقیق سازی های متوالی تا ۵-۱۰ از نمونه های گردوخاک در سرم فیزیولوژیک و کشت در محیط های کشت مربوطه و به مدت ۵-۳ روز در دمای محیطی C ۲±۲۵ گرمخانه گذرای انجام شد.  نتایج و بحث: در طوفان های غباری بر فراز شهر اهواز در فصول گرم (فروردین الی شهریورماه) سال ۱۳۹۰ هر نوع افزایش در غلظت ذرات PM۱۰ حاضر در هوا در تطابق با افزایش غلظت باکتریایی و قارچی بوده است. در ماه های خرداد، تیر و مرداد سال ۱۳۹۰ غلظت ذرات PM۱۰ به طور مداوم بیشتر از حد استاندارد بوده است. افزایش غلظت باکتریایی در شهر اهواز به دلیل طوفان های غباری در روزهای غباری ۵ برابر و غلظت قارچی نیز در روزهای غباری ۷/۱ برابر روزهای عادی افزایش یافته است. در روزهای غباری غلظت میکروارگانیسم های غالب با افزایش مواجه بوده است و باکتری غالب باسیلوس ۴۵% جمعیت کل باکتریایی و قارچ غالب آسپرژیلوس ۴۴% جمعیت کل قارچی را در ذرات گردوغبار شامل می شود. نتایج حاصل افزایش جمعیت میکروبی حاضر در ذرات گردوغبار در روزهای غباری را نشان می دهد. هر نوع افزایش در جمعیت میکروبی حاضر در ذرات گردوغبار می تواند منجر به تاثیرات منفی بر سلامتی انسان شود.  نتیجه گیری: با بررسی روند تغییرات سالیانه و فصلی پارامترهای هواشناسی و استفاده از نرم افزار HYSPLIT می توان دریافت که منشا احتمالی این ذرات در شهر اهواز، کشورهای همسایه در جنوب غرب ایران به ویژه مناطق شمال غرب کشور عراق و شرق کشور سوریه است.

آلودگی هوا, طوفان های غباری, ذرات PM۱۰, باکتری, قارچ