بررسی تغییرات مکانی برخی از پارامترهای موثر بر کیفیت آب رودخانه زرین گل در استان گلستان

سابقه و هدف: افزایش رشد جمعیت و تقاضای بیشتر برای فعالیت های کشاورزی و آبزی پروری اهمیت کیفیت و کمیت منابع آبی را دوچندان کرده است. بنابراین منابع آب سطحی بیش از دیگر منابع آب در معرض آلودگی قرار دارند. تعمیم داده های نقطه ای به سطح در بیشتر تحقیقات منابع آب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. روش های درون یابی  به عنوان راه حل مناسبی در تخمین محل های نمونه برداری نشده مورد استفاده قرار می گیرند. بنابراین هدف این پژوهش استفاده از بهینه ترین روش درون یابی  برای بررسی کیفیت رودخانه زرین گل و تاثیر عوامل انسانی مختلف بر آن بوده است. مواد و روش ها: برای بررسی کیفیت آب از ۱۲ ایستگاه مطالعاتی در طول دو فصل زمستان و بهار (۹۵-۱۳۹۴) نمونه برداری شد. سپس پارامترهای محیطی آب (شامل اکسیژن محلول، نیترات، فسفات، کدورت، Hp و TSS) و شاخص هیلسنهوف (شاخص کیفیت آب) با استفاده از توابع درون یابی بر اساس تکنیک اعتبار سنجی متقابل (کمترین مقدار RMSE، کمترین مقادیر MAE و MBE نزدیک به صفر داده های مکانی و بیشترین مقدار R۲) روش های قطعی و زمین آماری در محیط GIS تهیه شد. نتایج و بحث: نتایج نشان داد با مقایسه خطای حاصل از میان یابی شاخص ها، کریجینگ روش مناسب تری نسبت به روش معکوس فاصله است. همچنین نتایج مدل سازی مشخص کرد که بیشترین میزان شاخص هیلسنهوف با مدل برازش شده گوسی در ایستگاه ۲ (بعد مزرعه پرورش ماهی) ۳۱/۵ و ایستگاه ۱۰ (پساب روستایی) ۲/۵ است که نشان دهنده شاخص آلودگی آلی قابل ملاحظه و از لحاظ کیفیت آب در طبقه نسبتا ضعیف قرار دارد. نتیجه گیری: بررسی تغییرات مکانی پارمترهای محیطی آب رودخانه نشان داد که افزایش میزان تغییرات فیزیکی و شیمیایی آب در طول رودخانه از جمله تاثیرخروجی پساب روستا، مزارع پرورش ماهی و فعالیت های کشاورزی بر کیفیت آب رودخانه ارتباط مستقیم داشته و از بالادست به پایین دست رودخانه سطوح آلودگی افزایش وکیفیت آب کاهش می یابد.

Keywords:

پارامترهای فیزیکی و شیمیایی , کیفیت آب , درون یابی , رودخانه زرین گل