سید مصطفی محقق داماد - استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی ره، تهران، ایران
محمد عبدالصالح شاه نوش فروشانی - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

بشر از لفظ به عنوان ابزاری برای انتقال معنای مورد نظر خود استفاده می کند. لفظ به واسطه ارتباطی که به صورت قراردادی با معنا دارد معنای مورد نظر گوینده را به دیگری منتقل می کند. ولی گاهی لفظ برای انتقال معنایی غیر از معنایی که برای آن وضع شده است به کار گرفته می شود. اگر لفظ و معنا پیوندی با هم ندارند، چگونه لفظ می تواند آن معنا را منتقل کند؟ در پاسخ گفته شده است که انتقال معنا در چنین مواردی (استعمال مجازی) به کمک قرینه محقق می شود. در این مقاله مفهوم قرینه و نحوه کارکرد آن در انتقال معنا مورد بررسی قرار گرفته است. در برخی موارد قرینه به همراه لفظ اصلی برای معنای دوم وضع شده است. علاوه بر این، قرینه از راه رابطه منطقی که با معنای اجزای دیگر متن دارد، معنای مورد نظر گوینده را منتقل می کند. در ضمن، نظریه پذیرفته شده درباره نحوه کارکرد قرینه نسبت به برخی موارد عرفی و حقوقی تطبیق شده است.

قرینه, استعمال حقیقی, استعمال مجازی, دلالت, روابط منطقی