رضوان باقرزاده - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل دانشگاه تهران
امیرحسین رنجبریان - دانشیار حقوق بین الملل عمومی دانشگاه تهران

چکیدهساختارهای اساسی متفاوت در جوامع، نظام­های حقوقی و در نتیجه اشکال قانون­سازی متفاوتی را به همراه می­آورند. در همین راستا، با وجود برخی مبانی مشترک میان حقوق داخلی و حقوق بین­الملل در زمینه­ی خلق قانون، عوامل متنوعی نظیر ویژگی تابعان حقوقی و ماهیت روابط آنان و نیز ساختار نامتمرکز و ناهمگن حقوق بین­الملل سبب گردیده تا قانون سازی در حقوق بین­الملل دارای مختصات و پیچیدگی متفاوتی نسبت به حقوق داخلی باشد. در حالی­که اغلب در سیستم­های حقوقی داخلی، قانون­سازی در کنار سایر منابع حقوقی عمدتا ناظر است به قانون­گذاری، در حقوق بین­الملل اغلب مفهوم قانون­سازی کارکرد خلق قانون را به دوش می­کشد. مفهوم عام قانون­سازی در این نظام به هرگونه اقدام اعضای جامعه­ی بین المللی در جهت خلق حقوق اطلاق می­شود. همچنین امروزه تحولات و چالش های فرایند قانون­سازی بین­المللی شایسته­ی توجه است. به علاوه، ملاحظه­ی منابع آن از زاویه­ی خلق قواعد حقوقی به درک و شناخت بهتری از این مفهوم در پهنه­ی حقوق بین الملل می­انجامد.

قانون گذاری بین المللی, قانون سازی بین المللی, قانون گذاری داخلی, منابع حقوق بین الملل