احمدرضا کیانی چلمردی - استادیار مشاوره خانواده، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
پژمان هنرمند قوجه بیگلو - کارشناس ارشد مشاوره توان بخشی، دانشگاه محقق اردبیلی
سعید خاکدال - کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه محقق اردبیلی
بهمن زردی - کارشناس ارشد روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

روابط موجود در خانواده و رابطه والد فرزندی عامل بسیار مهمی در رشد و اجتماعی شدن فرزندان است. روابط آشفته و گسسته میان اعضای خانواده، آن ها را در معرض خودکشی قرار می­دهد. هدف این پژوهش آزمودن روایی، پایایی و تحلیل عاملی تاییدی مقیاس «فرم کوتاه مقیاس الگوهای رابطه خانوادگی» و بررسی همبستگی آن با خودکشی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش، دانش­ آموزان مدارس دوره دوم متوسطه شهر اردبیل به تعداد ۱۲۳۸۷ که در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵ مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می­دادند که با استفاده از فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه­ گیری در دسترس، ۴۰۰ دانش­ آموز دبیرستانی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع­ آوری داده­ ها از فرم کوتاه مقیاس الگوهای رابطه خانوادگی موس و موس (۱۹۹۴) و پرسشنامه تجدیدنظر شده خودکشی عثمان و همکاران (۲۰۰۱) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده­ ها علاوه بر آمار توصیفی، از آزمون همبستگی پیرسون، ضریب آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس و خرده مقیاس های انسجام، ابرازگری و تعارض به ترتیب ۸۱/۰، ۷۷/۰، ۷۸/۰ و ۷۷/۰ است. فرم کوتاه رابطه خانوادگی با خودکشی(P<۰.۰۱, r=-۰.۳۲) و خرده­ مقیاس­های انسجام با (P<۰.۰۱, r=-۰.۳۰)، ابرازگری با (P<۰.۰۵, r=-۰.۱۰) و تعارض (P<۰.۰۱, r=-۰.۲۶) با خودکشی، همبستگی معنی داری برقرار کردند. نتیجه­ تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که این پرسشنامه از برازش خوبی برخوردار است (شاخص نیکویی برازش= ۰.۹۶، شاخص برازش مقایسه­ای= ۰.۹۶، خطای ریشه مجذور میانگین تقریب= ۰.۰۵۶، باقیمانده مجذور میانگین= ۰.۰۴۱). با توجه به نتایج حاصل می­ توان نتیجه گرفت که این آزمون در جامعه دانش­ آموزان دختر و پسر ساکن استان اردبیل با اعتبار و روایی مناسبی قابل اجرا است.

رابطه, خانواده, خودکشی, پایایی, روایی