شیلا حجه فروش نیا - بخش تحقیقات منابع طبیعی-مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
محمد خسروشاهی - مدیر بخش بیابان
مسعود برهانی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

انجام عملیات بیولوژیک مقابله با فرسایش بادی بدلیل وجود بادهای با سرعت بالا در اراضی لخت بیابانی و ماسه زارها همواره با مشکلاتی مواجه است، پیش شرط لازم برای متوقف کردن آنها ایجاد موانع بر سر راه حرکت خاک و ماسه های روان است. در این مقاله بر اساس نقشه کانون بحران فرسایش بادی استان اصفهان منطقه برداشت مشخص و ضمن تعیین آستانه فرسایش بادی در عرصه های کاری، تعیین پارامتر از جمله جهت باد غالب، خصوصیات فیزیکی شیمیایی خاک وضعیت پوشش منطقه، عملیات پاشش مالچ انجام گرفت. دو آزمایش جداگانه با استفاده از سنگریزه های طبیعی بادامی با تراکم ۷۵ درصد در دشت فساران و سرباره های شرکت فولاد مبارکه با سایز بادامی با تراکم ۲۵ و ۵۰ درصد در مقایسه با شاهد به عنوان مالچ استفاده شدند. طرح آزمایشی مورد استفاده فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بود. فاکتور A تراکم مالچ و سطوح فاکتور B تله های رسوب گیر (سینی و چند وجهی) بودند. میزان تثبیت کنندگی و قدرت مقاومت مالچ های فوق در مقابل بادهای منطقه، از روی شاخص های چوبی یک متری و نصب تله های رسوبگیر بررسی شد. مقایسه میانگین داده ها در دشت سگزی نشان داد که سطح پوشش ۵۰ درصد نسبت به سطح پوشش ۲۵ درصد از لحاظ آماری برتری معنی داری داشت. در دشت فساران نیز اختلاف معنی داری بین سطح پوشش ۷۵ درصد با شاهد مشاهده شد. لذا انتخاب پوشش ۵۰ درصد سرباره علاوه بر کارایی مناسب و تامین هدف مورد نظر، از نظر امکان رشد گونه های گیاهی مناسب تر می باشد.

گرد و غبار, فرسایش بادی, مالچ سنگی, تله رسوبگیر, دشت سگزی و فساران