ایوب پژوهان - گروه مدیریت و کارآفرینی، دانشکده اقتصاد و کارآفرینی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
بیژن رضایی - گروه مدیریت و کارآفرینی، دانشکده اقتصاد و کارآفرینی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
نادر نادری - گروه مدیریت و کارآفرینی، دانشکده اقتصاد و کارآفرینی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
علی عسگری - گروه مدیریت بحران و سوانح، دانشکده هنرهای لیبرال و مطالعات حرفه ای، دانشگاه یورک، تورنتو، کانادا

زلزله، یکی از مهم­ترین و مخرب­ترین حوادث ­طبیعی است که می­تواند در روند فعالیت کسب و کارها اختلال و وقفه طولانی ایجاد کرده و بر معیشت و درآمد بازماندگان از سانحه تاثیر بگذارد. پژوهش حاضر با ­هدف بررسی و شناخت نحوه بازآفرینی و پایداری کسب­و­کارهای آسیب دیده و تخریب­شده و عوامل موثر بر بازآفرینی آن­ها، پس ­از زلزله سال ۱۳۹۶ کرمانشاه انجام شده است. پژوهش ازنوع کیفی و مبتنی ­بر نظریه­پردازی داده­بنیاد است. جامعه مورد مطالعه را مالکان کسب­و­کارهای آسیب دیده و تخریب­شده شهری و روستایی و همچنین مسئولین دولتی مناطق زلزله­زده استان کرمانشاه تشکیل داده است. نمونه گیری به­روش نظری بود و با بهره­مندی از راهکارهای هدفمند و گلوله­ برفی انجام شده است. بر این اساس، ۵۶ مصاحبه با مالکان کسب و کارهای شهری و روستایی و مسئولین دولتی، صورت گرفت. داده ها با ­استفاده از مصاحبه عمیق نیمه­ ساختارمند گردآوری و با راهبرد نظام­مند استراوس و کوربین تحلیل زمینه محور شدند. به­­منظور سنجش روایی ­پژوهش، از روش­های درگیری طولانی­مدت پژوهشگر در فرایند پژوهش، روش مثلث­سازی و تکنیک کنترل اعضاء استفاده شد. پایایی پژوهش نیز با استفاده از فرمول پایایی هولستی محاسبه و ۸۲% به­دست آمد که بیانگر این است که پژوهش از قابلیت اعتماد مناسبی برخوردار است. نتایج تحلیل محتوای استقرایی داده­های به­ دست­ آمده از مصاحبه ها، طی سه رویه کد گذاری باز، محوری و انتخابی، به شناسایی عوامل موثر بر پایداری کسب وکارهای کوچک پس ­از بحران زلزله بر­مبنای نظریه­پردازی داده بنیاد شامل ۲۶۳ کد، ۵۸ مفهوم و ۱۶ مقوله فرعی با احتساب مقوله محوری، منجر شد. براساس یافته های پژوهش، هم زمانی بازآفرینی کسب­وکارهای آسیب­ دیده و تخریب­شده مناطق زلزله­زده با سایر ابعاد بازسازی، می­تواند زمینه را برای استمرار معاش و کسب درآمد بازماندگان فراهم کند.

زلزله, مدیریت بحران, کسب و کارهای کوچک, پایداری کسب و کار, تاب آوری کسب وکار, مدیریت استمرار کسب وکار