زیبا قلاوندی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون
طاهره موسوی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون

قصه­های عامیانه بخش مهمی از ادبیات عامه ایران زمین را تشکیل داده است. بررسی علمی این گونه متون، صرف­نظر از جنبه ادبی آن، راهگشای دستیابی به اسرار و رموز زندگی پیشینیان و ظرافت­های فرهنگی مردم در گذشته­های دوردست است. نسخه خطی کامروپ و کاملتا، داستانی عامیانه است که  دست نویسی از آن در روزگار صفویه و در دیار هند به قلم فردی به نام فائزنظر نگاشته شده و در این مقاله معرفی شده است. قصه کامروپ سرگذشت راجه­زاده­ای است که در هوای دستیابی به معشوق، سلطنت را ترک می کند و به همراه تنی چند از یاران، به راهی دور و مخاطره­انگیز پای می­نهد. او سرانجام پس از تحمل رنج فراوان در کشاکش طبیعت و تقدیر، به وصال می­رسد و به دیار خود بازمی گردد. موجودات خیالی و به ویژه پری، در این قصه نمودی بارز دارند. پژوهش پیش­رو می­کوشد بر بنیاد روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به نشانه های درون متنی و تکیه بر منابع برون متنی، تحول برخی شخصیت­ها در جریان سفر قهرمان را بررسی کند و نشانه­های اسطوره­ای و فرهنگی آن را تبیین و تحلیل کند. هدف کلی، نشان دادن ارزش و غنای ادبی قصه و ارتباط مضمون آن با بافت اجتماعی سرزمین هند و نظام فرهنگی آن است. با تحلیل این قصه هندی  دریافته شد که گذر از آب به ­عنوان یکی از الگوهای آزمایش، در قصه به کار رفته است. همچنین می توان دریافت که روابط حاکم بر عناصر قصه کامروپ، انعکاسی از اجتماع هند است که بازتاب آن از گیتی قصه سر برآورده است.

کامروپ و کاملتا, نسخه خطی, فائزنظر, قصه هندی, شخصیت, ادبیات عامه