محسن پورعبادالهان کویچ - عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه تبریز
پروانه امینی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه اقتصاد دانشگاه تبریز

نقش سرمایه انسانی در صادرات صنعتی و از طریق آن در رشد اقتصادی بر هیچ کس پوشیده نیست. این نقش با اجرایی شدن قانون هدفمند کردن یارانه ها، که ممکن است به دنبال خود افزایش قیمت تمام شده محصولات و کاهش قدرت رقابت و امکان حضور آنها در بازارهای جهانی را در پی داشته باشد، پر رنگ تر نیز می شود. این مطالعه به بررسی مقایسه ای نقش سرمایه انسانی در صادرات کالاهای صنعتی کارگاه های متوسط و بزرگایران می پردازد. برای این منظور، با استفاده از داده­های تابلویی گروه های ۲۳گانه صنعتی ایران (کدهای دو رقمی ISIC) طی دوره زمانی ۱۳۸۵-۱۳۷۹، صادرات صنعتی تابعی از شاغلان دارای تحصیلات عالی (به عنوان شاخص سرمایه انسانی)، ارزش افزوده صنعتی،نرخ ارز حقیقی و متغیر رابطه مبادله در نظر گرفته می شود. نتایج به دست آمده نشان می­دهد که طی دوره مورد بررسی، سرمایه انسانی و ارزش افزوده تاثیر مثبت و معنی­دار بر صادرات کالاهای صنعتی کارگاه­های متوسط و بزرگ ایران داشته اند و تاثیر هر دو متغیر در کارگاه­های بزرگ بیشتر است. عوامل قیمتی همچون رابطه مبادله نیز تنها در تعیین صادرات صنعتی صنایع بزرگ تاثیر معنی دار داشته است. این در حالی است که متغیر نرخ ارز حقیقی در هیچ یک از صنایع  متوسط و بزرگ تاثیر معنی داری نداشته است. توصیه مهم سیاستی این مطالعه آن است که دولت برای توسعه صادرات صنعتی باید از نظر کمی و کیفی به توسعه تحصیلات عالی بپردازد و آموزش نیروی کار را بهبود و گسترش دهد.

صادرات کالاهای صنعتی, سرمایه انسانی, کارگاه های متوسط و بزرگ, داده های تابلویی, ایران