زهرا عزیزآبادی فراهانی - گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
ساسان ودیعه - گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
زهرا حضرتی صومعه - گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

سابقه و هدف: برنامه ریزی شهری برای زنان، میتواند نوعی از برنامه ریزی وکالتی ۹ انگاشته شود که از طریق آن میتوان حقوق فراموش شدهو صدای خاموش زنان را در شهر یادآوری کرد. برنامه ریزی فضای شهری برای زنان، ایده اصلی خود را از نظریات فمنیستی اقتباس می کند.این پژوهش با هدف بررسی جامعه شناختی نقش و جایگاه زنان درتوسعه پایدار فضای زیستی کلان شهر تهران انجام شده است. مواد و روش ها: روش این تحقیق از نظر رویکرد تحقیق توصیفی-پیمایشی است. بنابراین با توجه به روش تحقیق جامعه آماری در اینپژوهش کلیه زنان شهر تهران در نظر گرفته شدهاند. برآورد حجم جامعه درحدود یک صد هزار نفر است. به روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی سیستماتیک ۳۷۴ نفر از زنان شهر تهران به عنوان نمونه آماری تعیین شدند. پس از جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامهمحقق ساخت، برای تجزیه وتحلیل داده های آماری از نرم افزار SPSS استفاده شد. از آزمون معتبر کلموگروف-اسمیرنوف برای بررسینرمال بودن توزیع متغیرهای اصلی استفاده شد. نتایج و بحث: نتایج حاکی از آن است که زنان در برنامه ریزی مربوط به توسعه پایدار از جایگاه چندانی برخوردار نیستند. از طرفی زنان دررویکرد اجتماعی-اقتصادی، رویکرد منابع برنامه ریزی، رویکرد مشارکت برنامه ریزی و برقراری امنیت برای تدوین توسعه پایدار شهر تهران ازجایگاه چندانی برخوردار نیستند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که امنیت شهری برای توسعه پایدار اهمیت بسزایی دارد، اما زنان در اینزمینه نقش کمرنگی داشته و از جایگاه چندانی برخوردار نیستند. امروزه دنیا با این واقعیت مواجه شده که زنان دیگر نمی توانند به عنوانعوامل نامرئی در فرآیند توسعه به حساب آیند. نتیجه گیری: نقش آفرینی و توانمندی های زنان در میزان موفقیت دولت های در حال توسعه، سیاستگذاران کلان دولتی را وامیدارد تازنان را از حصار نامرئی بودن درآورند. همچنین یکی از زمینه های موثر در ارتقای سطح برابری جنسیتی، تقویت و توانمندسازی زنان ازطریق دادن آموزش به آنان درباره عدم توازن و برابری در قدرت و نیز دادن امکان لازم به زنان در راستای مدیریت زندگی خودشان است.

برنامه ریزی شهری, نقش و جایگاه زنان, فضای زیستی, توسعه پایدار