موانع اصلی استفاده از رویکرد طراحی مشارکتی منظر (با تمرکز بر دیدگاه متخصصان طراحی)

Publish Year: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 90

This Paper With 22 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SCJS-15-4_013

تاریخ نمایه سازی: 11 آبان 1400

Abstract:

سابقه و هدف: امروزه توجه به کاربران طرح در پروژه های معماری اهمیت بیشتری یافته و بعد اجتماعی به عنوان یکی از مهم ترین ابعاد تاثیرگذار بر طرح مورد توجه طراحان قرار گرفته است. اهمیت این موضوع در طراحی معماری منظر، با توجه به بعد ذهنی و مخاطب محور بودن آن، دوچندان است. یکی از مهم ترین رویکردها در معماری که به مخاطبان طرح توجه دارد، رویکرد طراحی مشارکتی است. مبحث طراحی مشارکتی، اولین بار در سال ۱۹۸۰ در آمریکا در اعتراض به قدرت زیاد طراحان و بی توجهی آنها به نیازهای حقیقی مردم در پروژه های معماری مطرح شد. به تدریج طراحی مشارکتی در سایر کشورها نیز رواج یافت و در دهه ۱۹۹۰ شاهد اوج اهمیت آن در حوزه معماری بودیم. در این زمان منابع متعدد اثرات گسترده و تکنیک های این رویکرد را بررسی کردند و بدین ترتیب انتظارات زیادی نسبت به طراحی مشارکتی پدید آمد. با عدم تحقق تمام این انتظارات در پروژه های طراحی مشارکتی اجرا شده در آن زمان، موضوع موانع طراحی مشارکتی طرح شد. با این حال نوشتارهای زیادی طراحی مشارکتی را لازمه دنیای امروز دانسته اند. اگرچه طراحی مشارکتی در معنای جدید آن و مباحث نظری مطرح شده در این زمینه از آمریکا آغاز شد ولی در ایران سابقه طراحی مشارکتی به طور سنتی به سال ها پیش برمی گردد. امروزه پروژه های طراحی مشارکتی در شهرهای ایران به صورت محدود و اغلب غیرموثر انجام می شود. در این راستا، هدف این مقاله بررسی موانع استفاده از طراحی مشارکتی منظر و تعیین درجه اهمیت آنها در ایران از دیدگاه متخصصان امر است. مواد و روش ها: در این راستا، ابتدا موانع اصلی استفاده از رویکرد طراحی مشارکتی منظر، از منابع متعدد استخراج و دسته بندی شده است و سپس به کمک روش دلفی و انجام مصاحبه هایی با معماران منظر، میزان تاثیر موانع استخراج شده بر استفاده از رویکرد طراحی مشارکتی منظر در ایران، ارزیابی و اولویت بندی شد. اعضای پانل دلفی شامل ده نفر از متخصصان منظر، شش نفر از متخصصان معماری و چهار نفر از متخصصان شهرسازی شاغل در دانشگاه ها، پژوهشکده ها یا شرکت های مرتبط با طراحی معماری منظر هستند. نتایج و بحث: در نهایت گروه موانع سیاسی و تکنیکی به عنوان مهم ترین دسته موانع منظر مشارکتی شناخته شدند و در زیرشاخه های این موانع، بی علاقگی کارفرما در شرکت در فرایند مشارکتی طراحی، به عنوان مهم ترین مانع با ضریب روایی صددرصد و کمبود وقت آزاد جامعه معاصر به عنوان کم اهمیت ترین مانع شناخته شده است. در میان زیرشاخه های موانع تکنیکی، به ترتیب مرحله زمانی مشارکت مردم در فرایند طراحی مشارکتی، فقدان رابطه باز و مستقیم بین مردم، طراح و کارفرما با ضریب روایی ۶۰ درصد و تجربه و مهارت کم متخصصان در فرایند طراحی مشارکتی و دانش و مهارت کم مردم شرکت کننده در فرایند طراحی مشارکتی با ضریب روایی ۴۰ درصد و از میان زیرشاخه های موانع اجرایی، عدم مطلوبیت سیستم های اداری و اجرایی با ضریب روایی ۸۰ درصد و زمان بر بودن شرکت دادن مردم در فرایند طراحی منظر مشارکتی با ضریب روایی ۴۰ درصد به عنوان مهمترین موانع شناخته شده اند. نتیجه گیری: با توجه به اینکه موانع تکنیکی از دیدگاه متخصصان بسیار مهم ارزیابی شده است، باید ارزیابی مدونی درباره این تکنیک ها انجام شود. توصیه می شود این تحقیقات دارای جنبه های نظری و عملی باشند و طی پژوهش ها به مسائل مرحله زمانی مشارکت مردم و وجود رابطه باز و مستقیم بین مردم، طراح و کارفرما توجه بیشتری شود. همچنین پیشنهاد می شود تحقیقاتی برای ارزیابی روش های طراحی مشارکتی به کار گرفته شده صورت گیرد. بدین ترتیب می توان از تجربیات کشورهای غربی در طراحی مشارکتی مدرن استفاده کرد و از سوی دیگر برخی سنت های گذشته ایران که مرتبط با طراحی مشارکتی بوده را احیا کرد.

Authors

مهدا فروغی

گروه معماری منظر، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

سعید نوروزیان ملکی

گروه معماری منظر، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

معین حاجی مقصودی

گروه مدیریت تولید، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • Ahmed, S.A. and Ali, S.M., ۲۰۰۶. People as partners: Facilitating ...
  • Crewe, K., ۱۹۹۷. Landscape architects and citizen participation: A study ...
  • Crosby, N., Kelly, J.M. and Schaefer, P., ۱۹۸۶. Citizens panels: ...
  • Dane, E., ۲۰۱۰. Reconsidering the trade-off between expertise and flexibility: ...
  • International Association for Public Participation (IAP۲), ۲۰۱۰, Public participation: state ...
  • Irvin, R.A. and Stansbury, J., ۲۰۰۴. Citizen participation in decision ...
  • Kaner, S., Berger, D. and Lind, L., ۲۰۱۴. Facilitator's guide ...
  • Pour Ahmad, A., Habibi, L. and Jafari Mehrabadi, M., ۲۰۱۲. ...
  • Saeedi Rezvani, H., ۲۰۰۵. Participation design of Abkooh castle of ...
  • نمایش کامل مراجع