تدوین استراتژی های بهینه (مناسب) زیست محیطی صنایع نفت و گاز به روش SWOT در پارس جنوبی ۲

سابقه و هدف: با توجه به گستردگی صنایع نفت و گاز و نقش موثر این صنایع در ایجاد آلودگی های زیست محیطی، تدوین یک برنامه استراتژیک برای بهبود عملکرد زیست محیطی ضروری است. بدین منظور اقدامات انجام شده در راستای کاهش عوارض زیستی در محدوده قابل قبول و در چارچوب قوانین و مقررات سازمان محیط زیست بررسی شده است. دستیابی به سطح معینی از درجه اطمینان، نیاز به استفاده از روش های پیشرفته دارد. بنابراین تدوین یک استراتژی برای کاهش جنبه ها و پیامدها ی زیست محیطی در صنایع مختلف به خصوص صنعت نفت و گاز به عنوان یک ضرورت انکارناپذیر است که باید به آن توجه کرد.مواد و روش ها: هدف از این پژوهش تدوین استراتژی های زیست محیطی در صنایع نفت و گاز پارس جنوبی ۲ است که می تواند زمینه تدوین و ارائه برنامه مدیریتی راهبردی مناسب در جهت رعایت هرچه بیشتر قوانین و مقررات زیست محیطی برای واحدهای مشابه را در منطقه فراهم کند. در این پژوهش ابتدا مهم ترین عوامل درونی و بیرونی از کمیته طوفان مغزی شناسایی و توسط ۲۰ نفر از کارشناسان تکمیل شد. در مرحله بعد چک لیست نهایی توسط ۱۰ نفر از مدیران سازمان بر اساس طیف لیکرت نمره دهی شد. اوزان عوامل داخلی و خارجی، با تشکیل ماتریس  IFE۱ و EFE۲ محاسبه شد. برای تدوین استراتژی ها و تعیین وضعیت موجود از روش SWOT۳ بهره گرفته شده است. از ماتریس ارزیابی اقدام و موقعیت استراتژیک (SPACE)، به عنوان ابزاری شناخته شده و تکنیکی موثر و مناسب برای توسعه و بازبینی استراتژی های شرکت و ایجاد تعادل بین عوامل درونی (ضعف ها و قوت ها) و بیرونی (فرصت ها و تهدید ها)، استفاده شده است.نتایج و بحث: نتایج به دست آمده از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی بیانگر آن است که سازمان (پالایشگاه مورد بررسی) دارای نقاط قوت بیشتری نسبت به ضعف های موجود و فرصت های بیشتری نسبت به تهدیدها است. بنابراین باید سازوکارهایی را در پیش بگیرد تا تهدیدها را از بین برده و نقاط ضعف خود را به حداقل برساند. بنابراین نوع استراتژی های مناسب برای توسعه و بهبود پالایشگاه مذکور در زمینه مسایل زیست محیطی باید از نوع استراتژی های تنوع بخشی باشد. در نهایت ۱۱ استراتژی انتخاب و نمره دهی شد که استراتژی بهبود شرایط زیست محیطی منطقه با امتیاز ۲۳/۶ و استراتژی اصلاح و بازنگری برنامه های مدیریتی و به حداقل رساندن آلاینده های محیطی با امتیاز ۲۳/۵ و استراتژی توسعه و ارتقاء کیفیت مدیریت پساب و پسماند با استفاده از فناوری های نوین زیست محیطی با امتیاز ۰۱/۵ به ترتیب به عنوان برترین استراتژی ها اولویت بندی شدند.نتیجه گیری: یافته ها و نتایج نشان دهنده جایگاه سازمان در موقعیت رقابتی است و باید استراتژی های حفظ، نگهداری و ثبات را در جهت کاهش صدمات زیست محیطی به کار گیرد. 

Keywords:

استراتژی , محیط زیست , .SWOT , QSPM