ابراهیم ایزدی - گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی
محمد حسن راشد محصل - گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی
اسکندر زند - موسسه تحﻘیﻘات گیاه پزشکی
مهدی نصیری محلاتی - گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی
امیر لکزیان - گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی

آترازین مهم ترین علف کش خانواده تریازین هاست است که جزو آفت کش های با نیمه عمر متوسط طبقه بندی می شود. به منظور بررسی تاثیر بافت و مواد آلی خاک بر تجزیه آترازین، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی ودر سه تکرار در آزمایشگاه تحقیقات علف های هرز دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی اجرا شد. بافت خاک در دو سطح (لوم شنی و رس سیلتی) مواد آلی (کود د امی ) در سه سطح (۰، ۲، ۵ درصد وزنی ) عوامل مورد بررسی در این آزمایش بودند برای آلوده کردن خاک به آترازین از انحلال آترازین تجاری در متانول استفاده شد و نمونه ها به نسبت ۵۰ میلی گرم در کیلوگرم خاک آلوده شدند. در طول آزمایش در دمای ثابت ۳۰ درجه سانتی گراد در شرایط تاریکی و در ۴ دوره زمانی ۰، ۲۰، ۴۰، ۶۰ روز در انکوباتور نگهداری شدند و باقیمانده آترازین در پایان هر دوره خواباندن نمونه ها توسط دستگاه HPLC تعیین شد . تحلیل نتایج با استفاده از آنالیز رگرسیون و پردازش داده ها به معادله سینتیکی درجه اول انجام شد. نتایج حاکی ازتاثیر معنی دار بافت خاک و مواد آلی بر سرعت تجزیه و نیمه عمر آترازین بود. تجزیه آترازین در خاک با بافت رس سیلتی ، در شرایط عدم کاربرد کود آلی ۵۴/۱ برابر خاک با بافت لوم شنی و نیمه عمر آن در دو بافت به ترتیب ۹۰ و ۶/۱۳۸ روز بود. افزودن ۲ و ۵ درصد کود آلی در خاک لوم شنی ، ضریب تجزیه آترازین را به ترتیب ۱۴/۱ و ۸/۱ برابر ودر خاک رس سیلتی، ۵۴/۱ و ۳۶/۲ برابر افزایش و نیمه عمر آن را در خاک لوم شنی ، از ۶/۱۳۸ به ۵۷/۱۲۱ و ۷۷ روز در خاک رس سیلتی، از ۹۰ روز به ۲۲/۵۸ و ۳۸ روز کاهش داد. به طور کلی نتایج حاصل از این آزمایش نشان دادند که تجزیه آترازین در خاک رس سیلتی به مراتب بیشتر از خاک لوم شنی است و مواد آلی نقش مهمی در سرعت تجزیه آترازین دارند و می توانند به عنوان پالاینده این علف کش در خاک مورد استفاده قرا رگیرد.

آترازین (ایترکس), بافت خاک, ماندگاری, موادآلی, نیمه عمر