محمدحسین شریف زادگان - گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی
سید امیر رضوی دهکردی - گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

تلاش برای داشتن یک برنامه ملی آمایش سرزمین در طول ۳۵ سال گذشته همواره با موانع و چالش های متعددی مواجه شده است. تجربه برنامه ریزی از نوع آمایش سرزمین در ایران موید اتفاقات و تصمیم گیری های پرفراز و نشیبی در ابعاد مفهومی، نظری های، تکنیکی، رویه ای، فرایندی، سازمانی و قانونی میباشد که گاه منجر به پیشبرد این امر شده و گاه در جهت به انزوا کشاندن و انحراف از مسیر اصلی حرکت گردیده است. این پژوهش قصد دارد که برنام هریزی "آمایش سرزمین " را با دیدگاه فرایندی بررسی و ارزیابی کند و در این مسیر به مفاهیم، سازمان های درگیر و قوانین حاکم بر نظام برنامه ریزی ایران در رابطه با آمایش سرزمین توجه خاصی نشان دهد تا بتواند بخشی از چالش های موجود در گذشته و حال را دریابد و برای رهایی و برطرف نمودن آ نها راه حلهایی ارائه دهد. بر اساس یافته های پژوهش، مهم ترین علل عدم تحقق برنامه های آمایش سرزمین در ایران در زمینه های مفهومی، سازمانی و قانونی است. با وجود برداشت های نادرست و شناخت های اندک از مقوله آمایش سرزمین، شرایط جغرافیایی سرزمین پیچیده و متنوع ایران، قوانین کم و بیش مستقل و الزام آور مرتبط با آن، جایگاه تشکیلاتی متزلزل و مبهم و نیز وجود نگاه غالب بخشی در برنامه ریزی های میا ن مدت توسعه اقتصادی و اجتماعی، عملیاتی شدن پیشنهادات برنامه های آمایش با مشکلات فراوانی مواجه است.

آمایش سرزمین, فرایند برنامه ریزی, ارزیابی