آیدا کیان مهر - کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
سید حسین بحرینی - استاد دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

در این پژوهش تلاش شد تا با روشی مستند و کمی (استفاده از نرم افزار Envi-met) تاثیر سرعت و جهت باد بر شرایط تهویه و میزان تمرکز آلاینده ها در نسبت های مختلف ارتفاع به عرض دالان های خیابانی بررسی شود. نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که ترکیب های مختلف سرعت و جهت باد در دالان هایی با نسبت های متفاوت ارتفاع به عرض، شرایط تهویه، الگوهای جریان و همچنین میزان تمرکز آلاینده ها را در داخل آن تغییر می دهد. در این بررسی با در نظر گرفتن سه نسبت (۳/۰، ۶۵/۰ و ۵/۱) برای نسبت ارتفاع به عرض دالان و دو سرعت کمینه و بیشینه باد (۱ و ۵/۲ متر بر ثانیه) در دو جهت (غربی و جنوب غربی) برای شبیه سازی در مقاطعی از دو خیابان عمود بر هم ولیعصر و طالقانی، مشخص شد که افزایش سرعت باد در همه جهت های باد و در نسبت های مختلف ارتفاع به عرض دالان، شرایط تهویه را در داخل آن بهبود بخشیده و از تمرکز آلاینده ها در درون آن می کاهد. همچنین مشخص شد که در جهت باد عمود بر دالان با افزایش نسبت ارتفاع به عرض دالان، میزان تمرکز آلاینده ها در درون آن به طور فزاینده ای افزایش می یابد در حالی که در جهت باد موازی با دالان بر عکس است. نتایج این پژوهش و ترکیب حالت های مختلف فاکتورهای مورد بررسی آن ضمن تلنگر توجه به شرایط جوی زمینه در برنامه ریزی و تصمیم گیری ها، می تواند با ایجاد چارچوبی کلی، به طراحان و برنامه ریزان شهری برای تصمیم گیری نوع جهت گیری و نسبت های هندسی ابعاد خیابان های مهم و پرتردد شهری یاری رساند. 

سرعت باد, جهت باد, تهویه, تمرکز آلاینده ها, دالان های خیابانی