نغمه مبرقعی - استادیار گروه اقتصاد محیط زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی
امیر هدایتی اقمشهدی - دکترای برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محیط ریست، دانشگاه تهران
سمانه زاهدی - دانشجوی دکترای مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران

در کشور ما  ناکافی بودن پوشش حمل و نقل عمومی موجب شده است تا افراد زیادی از وسایل نقلیه شخصی استفاده کنند و  افزایش مشکلات اقتصادی، تورم بالا و کاهش قدرت خرید مردم نیز منجر به استفاده از خودروهای فرسوده توسط افراد زیادی شده است که هزینه های بالایی را به جامعه تحمیل می کنند. نوع مواد و روش تحقیق در این مقاله، با توجه به گستردگی کار و نبود بانک اطلاعاتی در این زمینه، از نوع کتابخانه ای و اسنادی است. به این صورت که ابتدا تعداد کل خودروهای کشور برآورد شد، سپس بر اساس تعریفی از خودروهای فرسوده ، تعداد خودروهای فرسوده کشور برآورد شد. در مرحله بعد سهم حمل و نقل و به ویژه حمل و نقل جاده ای در ایجاد هزینه های اجتماعی ناشی از انتشار آلاینده ها به دست آمد. بعد از این مرحله، سهم خودروهای فرسوده و سالم از انتشار آلاینده ها محاسبه شد و در مرحله آخر با توجه به محاسبات صورت گرفته، سهم خودروهای فرسوده در ایجاد هزینه های اجتماعی ناشی از انتشار آلاینده ها در کشور محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که در سال ۱۳۹۰، حدود ۱۱ درصد از خودروهای کشور فرسوده بودند، که این تعداد خودروی فرسوده در این سال، هزینه ای بالغ بر ۱۰۲۲۸۳ میلیارد ریال بر جامعه تحمیل کرده اند، به طوری که از این بین سهم هر خودروی فرسوده هزینه ای بالغ بر ۶۶۶۰۰۰۷۷ ریال بوده است. برای کاهش این هزینه ها، ارائه سیستم یکپارچه کارا و البته عملیاتی مدیریت خودروهای فرسوده از سوی دولت، برای جمع آوری و بازیافت این خودروها در کشور لازم و ضروری است.

خودروهای فرسوده, هزینه های اجتماعی, ایران