آذین آهی فر - دانشجوی دکترای چینه شناسی و فسیل شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران
انوشیروان کنی - استادیارگروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران
حسن امیری بختیار - شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، اهواز

گرمای حداکثری پالئوسن-ائوسن (PETM) یک حادثه آب و هوایی کوتاه مدت است که در حدود ۵۶ میلیون سال قبل اثرات شدیدی بر اکوسیستم های زیستی جهانی بویژه نانوپلانکتون های آهکی داشته است. بررسی بقایای فسیلی نانوپلانکتون های آهکی در توالی های رسوبی ته نشین شده طی برهه مذکور در حوضه رسوبی زاگرس، حکایت از حضور مجموعه نانوفسیلی غنی متشکل از ۱۱۲ گونه متعلق به ۳۱ جنس دارد که ثبت پراکندگی و فراوانی آن ها در طول ستون سنگی حکایت از وقوع رخداد PETM در محل گذر پالئوسن-ائوسن در این حوضه رسوبی دارد. این حادثه که  به دلیل آزادسازی ناگهانی کربن از سیستم اقیانوس-اتمسفر در نتیجه کاهش pH، کم شدن عمق موازنه کربنات (CCD) و انحلال سنگ های آهکی رخ داده، بر دسترسی کربن برای فتوسنتز و آهکی شدن کوکولیتوفورها تاثیرگذار بوده است. هم چنین گرچه اسیدی شدن اقیانوس (به علت بالارفتن CO۲ اتمسفری) بر فیزیولوژی موجودات اقیانوسی آهک ساز مهم تاثیرگذار بوده لیکن نژادها و گونه های مختلف کوکولیتوفورها پاسخ های آهک سازی متفاوتی نسبت به آن نشان داده اند که در فراوانی و تنوع جوامع نانوفسیلی منعکس است. نرخ پائین تر آزادسازی کربن در طول PETM در مقایسه با امروز، اسیدی شدن شدیدتری را در اقیانوس های امروزی محتمل می سازد. به علاوه، آزادسازی Pg ۲۰۰۰~ کربن به اتمسفر در دویست سال آینده نهایتا منجربه آزادسازی Pg ۴۰۰۰-۲۰۰۰ کربن اضافی از رسوبات اقیانوسی خواهد شد که به مراتب بیشتر از آن چه در PETM رخ داده، خواهد بود که می تواند به عنوان بازخوردی مثبت، گرم شدن زمین را شتاب بیشتری بخشد.

گرمای حداکثری, گذر پالئوسن-ائوسن, نانوپلانکون های آهکی, حوضه زاگرس